110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【都達賽德克語 (原稱:都達語)】 高中學生組 編號 1 號
Kndusan miying uuqun

Kndusan ta ita Sediq cuxal u musa ta bbuyu miying uuqun ta ka kndusan ciida han. Sow ka kingal kngkawas u mhuma ta sari, bunga mi macu ka pusu bay uqun daw u ida asi ka smtama ta musa bbuyu miying uqun kiya. Kiya u musa ta miying sow ssama bbuyu, sow sama kudung, qmahung, srihung, rmala, lxi, qlung, qeyhung… dnii ka uqun ta damac bbuyu. Uxay kiya daw sow lhluk, mqri, bltu… dnii hyhiyi qhuni. quri hyhiyi camac uuqun u sow qqcurux dha papak qqbhni mi spac papak cmcamac mi ou walu mi bwiya… ka kiya. dsow nii ou bay kluwan ka malu ta uqun ka kcka bbuyu.

Dsow nii ka mnuudus nanaq kcka bbuyu pndungus utux sediqun, uxay mnuda hnmaan ta mi tnbuwan ta nanaq ka kiya. Dnii u kika pusu bay ppyahan uqan ta pdpadiq mi hyhiyi ka kndusan ta cuxal. Kiya ka kiya mi ana dhuq saya u ida pusu bay kndusan ta ka sow nii ha. Malu ta saan miying mi mutu ta mangal mi uqun ta. Brah na mkan ta nhapuy ciida u asi ta usa miying mi mangal mi hpuyun ta. Burah mi chiya bay mi malu bay uqun, uxay sow saya kiya asi ka psaan rmaxan sapuh pkdakil mi rusan sapuh phuqil kuwi ka kana ssama mi hyhiyi.

Mkan ta sow nii mniman ta bbuyu ka uuqun u kika skbiyax bay hiyi mi ini ta hari knarux uri. Ana dhuq kndusan ta saya ana way hmtur ka waya klwaan u ida pusu bay kndusan ta ita sediq tnpusu ka nii mi spruun ta bay qmita.

Yasa sow nii ka kndusan ta ita sediq tnpusu smtama ta musa bbuyu miying mi mutu ta mangal uuqun. Kiya daw pduuy ta bay ka nii uuda kndusan ta, ini ta bay hmti smliq ka pndungus utux kana ana manu wa mtqiri nii ta niqan babaw dxral hini. Ini hmuc tmatak bbuyu mi kmruc qqhuni, smliq nniqun kana mnuudus bbuyu, ini hmuc musa maduk, niqan bay elu uuda ptqlahang mi mwaya bay ka kana sediq uri. Kana wa kcka knlangan babaw dxral ka mnudus u mnsupu mi ppsblayaq ta bay mqqaras mi mbiyax bay mtrana muudus kana. Sow nii pusu knudus ta ka bbuyu, yasa uqun ta mi qsiya mahun mi kana ddiyun ta u ida pniyah bbuyu kana. Knudus ta ka nii, pndungus ta na utux ka nii. Spruun ta mi mnduwa bay ka qcahur ta knbiyax msupu muda.

110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【都達賽德克語 (原稱:都達語)】 高中學生組 編號 1 號
採集文化

我們傳統當時的賽德克族生活是過著採集生活。除了每年所種植的主食地瓜、芋頭和小米外,一定是靠野外食物。採集龍葵、窩菜、山蘇、過溝菜、筍、木耳、菌類。。。等野菜。除外如草莓、野椒、山栗。。。等果樹類。肉類如魚類、飛禽類、蜜蜂、虎蜂類等,這些很多種類在野外當我們的食物。

這些自然生物世上天賜給人類之食物。不是我們人所種植畜養的。這些是傳統生活蔬果肉類食物的來源。但是至今仍是我們最重要的生活文化,可採集食用之。飯前隨既採集煮食,新鮮可口,不像現在的蔬果及肉類全用肥料和農藥。

食用所採集的食物身體健康又很少生病,雖政府禁止,但它是我們原住民重要的生活方式。我們很重視。

我們原住民的生活是靠野外採集生活,因此我們有特別規範採集方法,天下不可暴殄天物、不亂砍伐野地樹木、破壞動物生存地區及隨意打獵。人人嚴守規範及作法。所有宇宙中的生命能和平快樂共存,不滅絕。因為我們所吃、喝、用都來自大自然界,我們的生命是上天賜予的。我們必須重視及同心努力實行。

 

 

文章資訊
文章年度
110
文章編號
1
文章組別
高中
文章語別
都達賽德克語 (原稱:都達語)
族語標題
Kndusan miying uuqun
漢語標題
採集文化
文章作者
伊萬納威
漢語摘要