’una mamanu ’esi cikiringa nungnung sumasima’ʉ. cumacʉ’ʉra na sikara canumu. ’una ’inia ’itumuru takarura. ’una tatia, ’una ti’ingai, ’esi ’inia maucʉng makananguru. cucuru maningcau! surumu ’una tacini manu. mara vatu tummataini pitakusa canumu. arakicacʉ kavangvang takarura. ’esi ’inia marapausu mangunguru. cʉ’ʉrʉʉn mamanu makaasua mastaan cu macangcangarʉ, maacaca musuvʉrʉvʉrʉsai. ’una sinicʉkʉnʉa vatu takarura nimacai. nakai koo tarasangai mamanu tumataini vatu. meesua, ’una ucani takarura aranai sikara canumu, marisʉrʉvʉ navungu in. makasi: “mamanu, ’akuni cu tumataini vatu. sua iikamu ia, ’esi sumasima’ʉ maamia, nakai sua ikim ia ’apitarʉ curu! tia miapacai kimia. ka’anʉ kamu cumacʉ’ʉra, ’una cu kʉkʉnang mia nimacai?” tumatimana mamanu kari takarura, maucʉng cu muciri ’inia.
pacʉpʉngʉan! ’unain cau, vanai maamia tia sumasima’ʉ. mara vatu pitakusa kitana, tia kara kita musuvakʉrʉ? tia kara arasurutu?
’esi kita cimʉrʉ. paira cumacʉ’ʉra karanana marʉkurapʉ. ’una tatia, makai karavung, tutui…, ’una ti’ingai, makai takʉrʉma, anu…, maatʉa nguani ’esi cumacʉvʉrʉ na ’ʉnai isi. maatʉa kavangvang nguani, ’una ngisaa. imua, cau tamna kʉkʉnang kavangvang sua nguani. aka sua pakaka nguani tamna siacʉvʉrʉ. tanamaan pacʉpʉngʉ. ’ʉnai mamane isi, noo cau cu maamia cumacʉvʉrʉ. ’akia cu cucumeni marʉkurapʉ. tia pa kara maningcau ’ʉnai isi? tia pa kara tavara’ʉ cau cumacʉvʉrʉ? pacʉpʉngʉ ku ia, manasʉ tia rangrang.
noo ka’anʉ mamanʉng cau. ’esi muru’inasʉ. tia kita muranʉ ’inia.
noo ka’anʉ kia mamanʉng. ’una rangrang tia tapaicaa, tia takacicini matangiri paramanʉngʉ.
sua mastaan mamanʉng ia, mamanʉng kasu, mamanʉng ku, mamanʉng kavangvang cau.
noo makasuin kavangvang cʉpʉngʉ mita ia, to’unaa mita mamane isi, manasʉ tia mastaan maningcau.
有群小孩在溪邊玩耍，看到水中許多青蛙，有個小孩往水裡丟石頭，青蛙嚇得緊張逃竄，小孩看了那種情景，興奮大笑。有青蛙被打死，但是小孩們仍不停止，有隻青蛙出來哀求：「不要再丟石頭了，你們覺得很好玩，但會傷害我們的生命，你們沒看見我們的同伴死了嗎？」小孩聽到青蛙的哀求，立即愣住。
我們的家鄉在山區，可以看到很多動物，牠們同樣生存在這個土地上，都是人類的夥伴，不應該傷害牠們。
地球上若只有人類，沒有其他動物，這個土地還會美麗嗎？人類可以單獨存活嗎？
當他人處於不佳的狀態，有困難時，我們要主動幫助他。
當我們處於低落的狀態，面對困難時，要自己努力排除。
別人好，我們也不差，大家互相鼓勵一起進步。
大家若都如此想，土地也將會更美麗。