110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【卡那卡那富語】 國中學生組 編號 3 號
neni vanai Kanakanavu tia kaisisi cakʉran?

aranai miana. mamarang mita, noo tiain tikirimi to’unaa katatanasa, nukai ka’umo’uma. manmaan tikirimi maraa aracan cakʉran nungnung. vanai sii, maraa munasʉ kani ’urupaca canumu. mataa sua Kanakanavu ia, cucuru manmaan niaranai canumu marʉkurapʉ, ’apacʉvʉrʉ nanamu. tia kita musu’ʉnʉ na cakʉra, nungnung. imua, ’una cu kaisisi cakʉran tamna nganai. “Pasikarai” kisʉʉn.

tanasʉn mita, ’una cakʉran Namasia. ’una pa cucumeni ’itumuru nungnung. cecenana noo matarava cu usʉʉpatʉ vuanʉ,  urima vuanʉ. vutuukuru, ’arasakai mataa ’apasʉ tia cu muruvʉnʉ. ka’anʉ cu meesua Kanakanavu musutavʉrʉ. tia mati’arangʉ vʉra, ’aramʉ, pa’ici vina’ʉ, sapuarʉ, ranʉngʉ capuku mataa tavuuruku. sua tia siarupaca sapuarʉ ia, mamanʉng sua vo’orua. noo cʉngnan cu ia, tia pa singsingiʉn. matarava ’akia cu sauvu in. noo makasuin kani ia, ka’anʉ cu tia parakicacʉ vutuukuru. sua tia siarupaca ranʉngʉ ia, tia mata’ʉ kavangvang. ’akia cau ’urupaca maringuna masamʉrʉ cu ranʉngʉ.

matarava cu taniara Pasikarai. kavangvang sasarunai Kanakanavu, tia mucʉmcʉm aramia’ʉ. mukusa nipatangara Ra’ani matacuvucuvungu. noo mapurupau cu kakangca. masian maamia sua Ra’ani makasi, “taa cu!” kipapa cu kavangvang cau mukusa cakʉran. tikirimi niaratumurua canumu. moon na cikiringa ’inia matu’apuru. mu’uru’uru kaisisi ’ʉrʉvʉ. matirupangʉ ’urʉvʉ, tia cu pokarikari ra’ani. kari ra’ani meesua ia, tia sosomanpe na kakangca, ’ʉnʉʉnai, mataa cakʉran isi. marivivini, tia pa posisini, paka’iintasʉ sasarunai.

masirupangʉ ra’ani. pasiʉn cu kee mamarurang, sumasʉmʉrʉa cu vʉra. mapuri’i na niaratumurua canumu. nanmarua ia mavici sapuarʉ, capuku mataa tavuuruku. moon na rocu in, ’apu’iarʉ ’apuca vutuukuru mucara. vanai sii, kavangvang vutuukuru. ’una masiraru nguani tamna to’unaa muruvʉnʉ. noo ’unain ’inia vatu tatia, nukai cacan. tia pa uranʉn vutuukuru makisavangʉ.

kari mamarang. tia kaisisiʉn cakʉran, uranʉn vutuukuru. musu’ʉvʉ na kakangca mataa ’ʉnʉʉnai. masii marisingsing kitana mataarava nuari. ’una mamanʉng to’unaa cau aracʉvʉrʉ.

110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【卡那卡那富語】 國中學生組 編號 3 號
卡那卡那富族為什麼要祭河?

卡族人若要開墾土地,考慮用水便利,喜歡在接近溪流處養育後代,為對滋養豐富資源的溪流表達感恩之心,故發展出河祭,只是現在的後代已不太明白其中涵義。

我們的家鄉有Namaasia溪與其他小溪,每年四、五月是魚蝦螃蟹的產卵季,那時卡族人就停止捕魚蝦,開始準備米、肉、小米酒、撈網、芒草及山棕葉。撈網最好是新的,那樣才不會驚嚇到魚蝦。葉子必須是生鮮的,祭司也要自行準備所需器物。

當日,男士們清早起床集合,天色將亮之時,首領率眾人到河邊,在潭邊起火,祭祀完成後,首領說話,謝天謝地及河川、溪流,最後做威震的動作,激勵男士們。

再來對著長老們說,請咀嚼米粒,撒網深潭,青年們拿著撈網、芒草、山棕,在下方將魚蝦往上趕,因所有魚蝦都有牠原本的產卵位置,若有大石、瀑布,需幫魚蝦翻越。

長輩們說,要祭祀河溪,感恩天地,才會永遠庇祐我們。

文章資訊
文章年度
110
文章編號
3
文章組別
國中
文章語別
卡那卡那富語
族語標題
neni vanai Kanakanavu tia kaisisi cakʉran?
漢語標題
卡那卡那富族為什麼要祭河?
文章作者
孔岳中 Pani Kanapaniana
漢語摘要