iikita cau Kanakanavu. noo tumatimana kita “cacanʉ ” misee ia, mu’uru’uru musikarʉ na navungu mita ia, nguai sua tia tapaicaa cacanʉ ’ʉnʉ’ʉnai. imua, makacang kita pacʉpʉngʉ, makananu cacanʉ iisua? tatia kara? ti’ingai kara? ningning kara? vanivaniri kara? ma’inacʉ kara? tapikupiku kara? manʉng kara? aka kara tapaicʉʉn? sii, kacaua kita kacimʉrʉ. paira kita vanai cacanʉ isi muru’inasʉ! makai noo ’unain sooraru iaavutu, tatia pariapara! mirʉngʉcʉ ’ʉcanʉ! tia cu kita aka cʉpʉngʉ, tia kara araka cacanʉ? tia kara tavara’ʉn tapaicʉʉn cacanʉ mita? soni, tia pa ku poiisua cacanʉ cucumeni, nguai sua cacanʉ cau mamane.
iaavutu kita na mamane isi. mu’uru’uru tia patʉnʉsʉa mita ia, nguai sua nimova kitana ngisaa cuma cina. nguani tassa ia, cacanʉ cau mamane mita mastaan tatia ikacaraa. tia miacara kitana, ’apacʉvʉrʉ kitana. nakai, paira nguani ka’anʉ tavara’ʉ, arakukunu kitana matarava marangʉ cu kita.
aratatia cu cenana mita. matarava cu nimararupangʉ kisʉʉn. tia cu ’una karanana cacanʉ. manasʉ tia ’una ka’anmana musu rʉ’ʉvʉ. tia kamu muru’ucangʉ. tia kamu tuiisua cani pininga. tia kamu ’apacʉvʉrʉ manu. makasua tia cu aramarangʉ. manasʉ tia ’una nanamu. tia cu kita tamu kisʉʉn. sua isi ia, nguai sua cau mamane kisʉʉn.
imua, sua “cacanʉ” kisʉʉn ia, ’una sua cucuru tia tapaicaa mita cacanʉ. ’una sua cau mamane tamna cacanʉ. ’esi kita na cacanʉ ’ʉnai, ’esi kita kavangvang na cau mamane tamna cacanʉ. urucin cacanʉ isi ia maatʉa, ka’anʉ ningning kavangvang. ’una tia tapikuupiku, ’una racʉcʉnʉ,’una ravatuvatua. cacanʉ isi, ’una tia kasu miacicini maica ’inia, ’apanapa manasʉ ’una cau tia rʉ’ʉvʉ musu, muranʉ kasua. nakai, paira tia takacicini pacʉpʉngʉ. tia kara kasu maica cacanʉ isi, tia makananu maica ’inia.
cacanʉ ’ʉnai nukai cau mamane tamna cacanʉ, tia kita maica ’inia kavangvang. tia ’una ’inia kacangcangara, tia ’una kavangvang karananana ringai. tia ’una masʉ’ʉcai cʉpʉngʉ, tia ’una kavangvang muru’inasʉ. noo maica ’apitarʉ cacanʉ ia, tia kita matangiri. cumacʉ’ʉra namuriung, ’esi nanu mamanʉng tapaicʉʉn? mataatʉa maraa masʉ’ʉcai cʉpʉngʉ, ka’anʉ mamumurʉ curu. sii, paira ’apitarʉ mitʉvʉngʉ na mamumuarʉ cʉpangʉ. sua isi ia, nguai sua cacanʉ kisʉʉn.
族人聽到「路」時,首先印入腦海是要通過的馬路。那是怎樣的馬路?是大的?還是小的?是平坦?還是陡峭?是筆直?還是彎曲?好通過?還是不好通過?族人多數住在山上,經常為了道路問題而困擾!颱風來襲,會擔心道路是否損壞?是否可以通行?這是有形的道路。今天還要談另一種路,人生道路。
來到世上,首先會遇到生育我們的父母,他們是人生道路上最倚賴的。會保護我們,餵養育我們,但不可能一直陪伴到老。
年齡增長會有不同的人生道路,或許會遇到好的伴侶,會結婚組成家庭。會養育兒女也會漸漸老去,或許會有孫子輩,會被稱為祖父母。這就是所謂人生的道路。
一種是要通過的馬路,一種是人生的道路。走在路上,也同時走在人生的道路上。不會全然是平坦,有彎曲;有叢林荊棘;有凹凸不平,有些要獨自通過,偶爾會有伴侶陪伴。但通常要獨立決定,要走哪一條路?
無論地面的馬路或人生道路,都要通過。有高興也會有陷阱;有輕鬆也有很多的困擾,要特別的小心四周環境,覺得輕鬆時,也不要迷失自己,危機常躲在最輕鬆的時候。這些都是所謂的路。