朗聲四起

105 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【恆春阿美語】 高中學生組 編號 1 號
Palakaw

O palakaw hananay no ka’ami’amis, o loma’ no foting, o tadataneng to nano litengan no mita o ’Amis, to sakanga’ayaw a mifoting. Itini i kaetip no Fata’an a niyaro’, o Laso’ay hananay no malitengay a pangangan, cowa ka ’akawang ko lengaw no rengos itira, o pota’pota’an kadofah to nanom.

Itiya ho, awaay ko paloma’ay itni i Laso’ay, cowa ho kalaomahen kora cilonangay a pala, tadanca kora kaitiraan. Nikawrira, adihayay ko masamaamaanay a foting itira, ira ko ngeraapay, mamoesay, toda, hara, kafos, ’epi itira a malenak. O ta’angayay a foting komaen to mimingay a foting, mansa ciharateng ko malitengay, samaanen a pa’orip ko mimingay a foting hay ira ko hakitiraan nangra saan.

O roma sato, misaharaterang to sasamaanen nga’ ngaa’ay ko kaitiraan no masamaamaanay a foting sato cangra. Mansa doedo han nangra ko kakahad no ’alo a mikarkar misanga’ to mimingay a fanaw, pakakiting han to nanom no ’alo a cowat, nga’ nga’ay to ko picomodan no nanom, itira toya masafanaway a lako, awa to ko katalawan nangra itira a ma’orip.

Ira koya kimad ni Lalan, toloen ko katati’edi’edip to pisanga’ toya palakaw saan. I laeno o ta’ngayay a dohdoh to ta’ngayay a ’awel ko mapateliay, o kaitiraan no ta’angayay a foting. i laeno noya ta’angayay a’awel ilaloma’ no sera, ira ko hara ato toda itira. 

I sakatosa a katati’edip, pasaksaken to ma’icangay a ca’ang no lalidec, o kaitiraan no ’afar ato kafos. I sakatolo a katati’edip pasaksaken to ca’ang no folo’ haloma’ no maamaan a foting ato cicihapay a naniwkoy itira, o pilimekan haca no kahirahira no foting, hay caka kaen no ta’angayay a foting. Sanga’ay sato kona kahirahira no foting ma’orip a malenak itira.

I tini tona palakaw, cowa to ka talacowacowa a mifoting ko malitengay hay iraay to ko misanga’an a palakaw. Ano sakakomaenaw to ’afal i, ira ko pi’afalan, sakakomaenaw to foting ano saan i, ira to ko pifotingan, cowa to kanikaw to kakaenen. Itiyati:ya to ko malitengay no mita a mafana’ misanga’ to ka’oripan no serayan. Onini a palakaw hananay i, o misidayan no liteng to sakarihaday a mifoting, mapahapinang haca ko patinakoan to taneng ato fana’ no liteng.

105 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【恆春阿美語】 高中學生組 編號 1 號
Palakaw-魚屋

介紹阿美族北部地區發展出的傳統捕魚方式palakaw。為了保護魚類棲息與維持生態平衡,族人在馬太鞍西邊挖掘與河流相連的小池潭,並設計三層魚屋:粗竹筒供大魚與底棲魚居住、九芎枝供溪蝦生活、小竹枝則讓小魚藏身,避免被捕食。這種設計讓魚類能安全生長,族人也不必遠行捕魚。palakaw展現了阿美族人尊重自然、善用地形與維護生態的智慧,是一種兼顧環境與生活需求的永續捕魚方式。

文章資訊
文章年度
105
文章編號
1
文章組別
高中
文章語別
恆春阿美語
族語標題
Palakaw
漢語標題
Palakaw-魚屋
文章作者
楊美妹
漢語摘要
朱清義