Tosa folad ko pahanhan no kongkoan i lalood. Ya ka’ayaw no pikiloma’an a dadaya, pacici san ci ina, papihakelong to miranan talaPusong a mikihatiya to kiloma’an no niyaro’. O papacem ko pikalican niyam to kasoling. Tahira i loma’ no fofo i, ’aloman ko salawinawina i loma’ a malaholoholol. Maherek ko pikihatiya malaholoholol i, misarakarakat kako aci ina. Itiya kitohen ni ina kako to rayray no kiloma’an, pakafana’ takowanan to sakakero, samaanen ko kamay a makakayat, maanen ko wingawing no oo’, maanen a mi’iwa’iw ko tireng, miperok to oo’..., kaorira awaawa micomod i fongoh ako koya nipakafana’an ni ina.
I ka’ayaw no sefi i, papikapoten no ina kako a mikihatiya toya makeroay, cowa ka hayien ako i, macacoli kami. “Mana pacici han kako to cowa ko kaolahan ako a demak?” han ako ci ina. “Cowa pipacici tisowanan kona demak, o sakanga’ayaw no ’orip iso konini. Ma’orip kita i, o sakakaay a tayal no mita o misa’Amisay koni, marawoday to ko mihecaan no miso mansa, papikapoten kiso!” saan ci ina. “Cowa ka itini kako a lomahad!” han ako a pacoli. “O nanicowaay ko ’orip iso?” saan a mapoyi’ ci ina. “Mana pacici han kako?” han ako a milaliw a minokay.
Dadaya mikihatiya a makakititing a makero, ya koicaway a tatelecan, oo’ ako i, salomaing sato a mikihatiya a romadiw to pikakeroan, halo faloco’ a maparihaday, lipahak. Maparikec ko faloco’ no finawlan toya pikakitikiting a makero, mapahapinang i faloco’ ko epoc noya sowal no fofo aci ina. “O sakakaay a serangawan no niyaro’ kona kiloma’an, o sakacidafong no ’orip no ’Amis kona kiloma’an, o kalalitemotemohan no kapah ato kay^ing kona kiloma’an ko kiloma’an,” saan a masemer ko faloco’ ako.
2個月的暑期,豐年祭前一晚,媽媽要我和她去參加。作業很多,卻無法拒絕。隔天中午到外婆家。媽媽帶我去祭場,和我講述豐年祭的點滴,教導大會舞蹈,我卻一點也記不住。
會場前有一些少女在練舞。媽媽要我一起跳,我拒絕了。我說:「為什麼要逼我做不喜歡的事?」媽媽說:「這是你的義務。是我們阿美族人最重要的責任。」我說:「我又不在這裡長大。」媽媽說:「你是誰?你從哪裡來?」我望著她生氣離去的背影說:「為什麼要逼我?」
晚上和大家手牽手跳舞,腰和腳從僵硬到柔軟,內心也逐漸愉悅。族人的心團結一致,內心開始明白外婆說的話。我領悟豐年祭是阿美族獨有的文化,生命因此豐富完整。