朗聲四起

107 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【馬蘭阿美語】 高中學生組 編號 1 號
Palakaw

Ona palakaw hananay no ka’ami’amis i, o loma’ no foting, o tadata:neng nano litengan no mita o ’Amis to sakangayaw no pifoting. Itini i ka’oripan no mita o ’Amis iti:ya ho i, i tokos, i hadhad, i lawac no riyar, i taliyok no fanaw, ira haca i silonangay a pala a ma’orip. Ano i cowacowa to ko kamaro’an no mira i, mahapinangay o paniyaro’an no ’Amis kora pala. Cowa kaeca kaawa ko tadamaanay a likakawa, cowa kaeca kaawa ko nisidayan no liteng a taneng to sakanga’ayaw no ’orip.

Itini i kaetip no Fata’an a niyaro’, o Laso’ay hananay no malitengay. Cowa ka’akawang ko lengaw no semot itira. Itiya ho awaay ko paloma’ay itira i Laso’ay, cowa ho kaliomahen kora silonangay a pala, tadanca kora kaitiraan, nikaorira i, adihayay ko masamaamaanay a foting itira, ira ko ngala’apay, mamoesay, toda, hara, kafos ato ’epi itira a matenak. Komaen ko ta’angayay a foting to mamangay a foting, mansa miharateng ko malitengay, samaanen a pa’orip ko mamangay a foting, hay ira ko kaitiraan nira, saan. Roma sa to, miharatengay ko mira to kaitiraan no roma masamaamaanay a foting, saka karkaren no mira ko sera a misalako, nga micomod ko nanom, itira toya masalakoay a nanom i, sanga’en no mira ko kaitiraan noya foting a maemin.

Ira koya kimad ni Lalan i, toloay a tatingrohan ko pisanga’ toya palakaw. I sakaeno i, o ta’angayay a ’awol ko mapateliay, o kaitiraan no ta’angayay a foting. I kaeno noya ta’angayay a ’awol i laloma’ no sera i, ira ko hara ato toda itira. I sakatosa a tingroh i, o ma’icangay a lalidec ko mapateliay, o kaitiraan no ’afar ato kafos itira. I sakatolo a tingroh i, o folo’ ko mapateliay, o kaitiraan no sicihapay a naniwkoy ato masamaamaanay a foting no ’alo itira; o pilimekan haca no mamangay a foting, hay caka kaen no ta’angayay a foting. Sanga’ay sa kona masamaamaanay a foting a ma’orip ato pafita’ol i tini tona palakaw.

Onini a palakaw hananay i, o nisidayan no liteng no mita to sakanga’aw a mifoting, mapahapinang haca ko natinakoan ato fana’ no liteng; cowa to ka talacowacowa a mikilim to pifotingan ko malitengay, ano sakakomaenaw to ’afar i, ira ko pi’afaran, sakakomaenaw to foting ano saan i, ira ko pifotingan; cowa to kanikaw to kakaenen.

107 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【馬蘭阿美語】 高中學生組 編號 1 號
Palakaw-魚屋

阿美族北部地區發展出的傳統捕魚方式——palakaw。為了保護魚類棲息與維持生態平衡,族人在馬太鞍西邊挖掘與河流相連的小池潭,並設計三層魚屋:粗竹筒供大魚與底棲魚居住、九芎枝供溪蝦生活、小竹枝則讓小魚藏身,避免被捕食。這種設計讓魚類能安全生長,族人也不必遠行捕魚。palakaw展現了阿美族人尊重自然、善用地形與維護生態的智慧,是一種兼顧環境與生活需求的永續捕魚方式。

文章資訊
文章年度
107
文章編號
1
文章組別
高中
文章語別
馬蘭阿美語
族語標題
Palakaw
漢語標題
Palakaw-魚屋
文章作者
朱珍靜
漢語摘要