lukus na Itaṟal ga sinbale’ na nuka’. rali’, ututux moṟow ga mamuhi’ ci nuka’ kora’. malaulu’ pamuhyun pakabagan lu pakmuhlaiy ka nuka. pamuhyun cika mahahuri’ haṟi’ lu manahnuk na raxal. ramas caṟung ga ini’ buy na wagi’, kaca ka sun ṟihing. bale’ babawi’ lu katuhur la yaya’ ni. utux ingkaṟalan pinmuhi’ ka nuka’ ga ini’ as uhuṟaw ka pu’ing ni hang. maha haṟi sa’ing ingkaṟalan laga wal! wal! muhuraw ka pu’ing na nuka’ la. utux ingkaṟalan ga maha minsa’ing aṟat ga mintugal haṟi kungkagiy.
sibing naha ci acak kungkagiy ka nuka’. masu’ kungkagiy laga pugelan naha hang. marngu’ pin_gelan ka nuka’ laga, pacin naha’ ngawa’ manuka’ la. ana maki’ moṟow lu maskakiy musa’ mumaṟah, ini’ alax manuka’ ka ngawa’ lu aba’ naka kankanel. yonani ini’ bah mahnguw ci insa’ naha. su’un manuka’ kora’ laga, patiran naha la. masu’ matira’ laga losan naha la. kaca ka ini’ kahubu’. abgan ci iro’, bali’un umox lu unlasiy.
ṟaṟihung la a’usa’ naka sun unbuy ci waṟiy. moka sun ta’ labu’ na lukus ga, tahkun na abulit hururung. cel ka kahuni’ sun naha kamati’, kaca ka sun ta’ matanah. magaṟagu’ hiya’ ga si’usa’ naha’ magal ci abaw na icyux pastamakun lu imagan ci nuka’.
kasu’un cumong ci iro’ ka nuka’ laga, pataton kora’ ka angaya’ na tatinu’ la, yona ka;“ bagira’, wakili’, kikut, alsayan, kusul, tinaral, agungu’, gikus, mabahun, babinar... ” hani.
rex pakabagan laha ci abagan ga ini’ pahnguw tunbuṟax lu kumogi’ ci kaman na pinmuhi’ hang. pakmuhla’iy laga kunloh la. tehuk muhla’iy musa’ malung nanahi’ ka manmalikuṟ alang la. malahngan, mama’ mabel inbelan ka ulule’ laga, kuntatu’ tuminu’ ka kankanel alang. tuminu’ ci lukus, hahilaw, lu paling na ule’. ini’ pascex ka kaṟal na, tong! tong! tong! pungan ka hinṟang minoh ututux moṟow.
ramas caṟung pungan. linlungan ni yaya’ ga hita payux haṟi’ ka tinon ta’ muhla’iy hani, pahulhul ci hi’ na utux moṟow ma.
苧麻從種植到製作成衣服,過程繁雜,要經過搓麻、洗麻、甩麻、曬乾就可紡線,紡線後就開始煮線、洗線,染色的過程也很繁雜,染劑取自於大自然,「炭灰」是白色,「薯榔」是紅色的原料,綠色則是用「九芎的葉子」;泥濘是黑色的染劑,浸泡約一個星期,就變成了黑色。
春天和夏天是耕作鋤草的日子,秋天忙收割,而冬天是狩獵的日子。媽媽們開始編織衣服、床被、小孩的揹巾,天還沒天亮,家家戶戶咚咚咚的聲音此起彼落,聲音非常好聽。