朗聲四起

kinnabkisan rali’ ma ga, minlu’ mamaha’ sunriling ci ucyux ka ci’uli’ ga, as ka panaṟican ka utux alang lu bale’ makaṟal. kaca ka masun musa’ sunrilung la. utux rex, musa’ sunrilung cubay ka ci’uli’ alang. ci kaca, tumiri’ mancaṟal ka ucyux sinrilung naha’, bali’un naha’ pasasali’.

maki kutux ka yaba’ , tugal la ule’ ni’ malikuṟ. manbayaba’ ka hi’ naka ule’ ni. ba’un ni ci mamaha’ sunrilung ci ucyux ka ci’uli’ alang lu kumaral; kinpahṟow lumamu’ ci ucyux kay! ho’ga, iya’ gali ka cel kobu’ hiya’ sun ni ka ci’uli’. kuba’ nak rima’ masu musa’ pusa’ ci payux na kobu’ malahngan ka masyaba’ hani la. ho’ga, taxan ni’ mapanga ci mancaṟal na ucyux ka ci’uli’ alang ga, utux nak ka linlungan ni luṟi. kani ka muke’ syaw ni mapanga’ ci ucyux ka ci’uli’ ga, bale’ pataw taw ka ngawa’ ni maha “ mah! mah! nana’ kika mimet ” yonani kumaṟal. sisecuw ni’ ci ci’uli ka ule’ ni manbayaba’ hani, hita’ mangungu’ ka ci’uli’ ma.

tutux rex, tugal macsuse’ hani ga, moh cika maswacilung na use’ gong. moka asuṟan caṟung hani ga, taxan ni cel wacilung ṟik ka macaṟal na ucyux bale’ wal lu nel lumanguy! halan mu kunṟak hang kay! ma ka asuṟan. lu wal maṟuk use’ ṟik, buse’ mana’ ka suse’ ni sa’ing, ga ini’ taxi matata’ ka asuṟan naha’. matox ka suse’ ni laga, asuṟan mu wa! hali mu magal hang ma. wal maṟuk use’ luṟi ka cacka’ ule’ malikuṟ. mitana’ ungat matata’ luṟi. inu’ yumunaw musa’ malahang ka suse’ naha’ caṟung lu sunbili’ kumaṟal; hunco’ ar? ini’ taxi matata’ kora’ naha’. wal inu’ la? hali mu matox hang ma. yonani wal! wal! mata utux maṟuk use’ ka tugal macsuse’ hani, ga ungat mubinah  kora’ naha’ la.

kinnuxan na Itaṟal hiya’ ga, rima’ nak kelan ka pisgagaṟux na kinnabkisan. kumaṟal ka nabkis rali’ maka nabkis micuw ga, kora’ nel ta’ taxan na roṟi’ babuw raxal hani maga, bini’ itan na tininu’ ci ka raxal hani ma. ini’ masti’ ṟumamuk ka ana amol, as ka masutux ci linlungan lu bale’ makaṟal ci a’usa’. kaca ka maha’ mintana’ sababale’ ka kinnuxan ta’ ma. patatiṟuw ci kinhapṟow ka ciuli uṟi ga, aṟat kisli na tuninu maka ke’ na nabkis rali’. wal yonani ka tugal macsuse’ hani. maskinanaru’ lu patatiṟuw, kani ka wal rokun magal ci kisli’ na tininu’ la.

mamaha’ sunrilung ga makaṟal utux alang hang, aṟat karirex musa’ sunrilung uṟi. tana’ nak ni’un ka sinrilung naha ucyux laga, pahngagan ka luling lu gong la.

過去，族人如果要去溪裡抓魚，必須和其他人商量才可以抓溪魚，就算抓來的魚碩大肥美，也不能偷藏起來。

一位生了三個兒子的父親，兒子每個都長得又高又大，當父親知道族人要抓溪魚就跟族人說：「儘量抓，但簍子裡的魚時不可以拿！」當他看到族人抓了大量溪魚時，心裡又不希望他們抓這麼多，口中唸唸有詞的說「嘿！嘿！等等我兒子！」意思是叫族人小心一點！

有天，三個兄弟來到一個深潭，大哥看到深潭中有許多大魚，就跳下去了，二哥等了又等不見大哥蹤影，也跟著下水，弟弟不見哥哥游上來，也跟下去，從此，再也沒有看見他們的蹤影。

原住民的生活很早就有規範，眼睛所看到的大自然，都不可以占為己有，都必須經過討論或商量才可以行動。族人抓魚要經過同意，不可貿然行動。抓魚，有一定的季節去抓，抓到的魚只要夠吃就好，這樣才會生生不息。抓到的魚平均分送給每個家庭，抓到的山肉也是分享給大家，這就是原住民的生活方式和習俗。