朗聲四起

112 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【丹群布農語】 高中學生組 編號 3 號
Pali’uni Ispasisiza

Maaq mita Bunun tu ispasisiza a, sia samu a kasauqbungun miliskin. Qabasang a, siang tamatina a kangaus mapatunqaal, nii a uvavaz’az palhamuun pababazbaz, sanasia ka uvava’az tamatina tu iniliskinan kuzakuza ki mapasisiza ti. Naupa ki maaq i mapatunqaal a napalisisiduq, palisisia ispa’isav tu sinkuzakuza. Nii dau ka uvavaz’az patan’aun, Maaq a sinbabazbaz a anhisalhisal, nii a sinbazbaz mahaipi itqalun. Paqpun nii a uvavaz’az dasun nalusqa pinkaz’av i bunun. Haiphaipin ti a, minvavin imita Bunun tu ispasisiza. Kan’anak’anakin a uvavaz’az mapasaqaal, mapasungkaviaz; kan’an’anakin amin patunaqtung i ispasisiza tu iskuzakuza.

Maaq a tamatinaa niin taquan, sin uvavaz’az a taqu ki tais’aan tu nalakuaq aingka mapasiza; na’i’isaq lus’anan. Haiza ka nitu madauzung a sinkuzakuza, tis’uni tu nii a uvavaz’az kangaus masingav i tamatina, paqpun nii aingka maitabak i siduq. maaq i tausisia amin a siduq a, masamu daingaz mapasiza, namalatpu’ a siduq. Hinaiza ka mainduduaz niin zaav tu namapasiza. Aupa tauksisia intaa a siduq a,  masaa aingka minpakatuzang, nii dau ka tastusiduq tu madaidaingaz manaskal, nii minhamu maun i sinpa’is’av’. Maaq i mapasiza ki duma siduq a, uka dau ka atusamuan, maupa amin mapasiza ki duma takisilazan siduq. Maaq ata Bunun tu ispasisiza a, nanu tu katas’a, nitu maqtu sasaqna ki duma. Maaq i mudaanin a tatini a, untinianin a sinpasitdaa saumataz, niin maqtu saqna. Lusqa tu madiain laupakadau ka makikingna mpasiza a, tis’uni tu nii tu pakasihal a, maplaktan ainka saqnang duma tu bunun, niin tu katas’a a sinpaikatuzangan.

Maaq dau ka min’unin pinilumaq a mapisihal saipuk kiaki, bai, paun istaa anak’anak tu madadaingaz saipuk. Maaq a min’uni pal’uvaz’azun a, maszang amin tu masihal malka aki, baia, mintitivi intaa, munhaan ulumaqun ta manahiav i aki, bai. Haizin a uvaz’az a, madas i binanau’az siin uvaz’az mangkaun. Matumasqing i aki, bai, masaiv i bunanau’az. Isia aipi mailantangus bunun mastaan masihal tu sinkuzakuza. Laupakadau a, minvaiin a ispasisiza, minpakatuszangin a, nii a pakatuszang pakasiahal. Aupa ula’anin ata duma siduq nitu masihal tu iniqumisan. Masalpu’ a is’aang miliskin laupakadau tu ispasisiza ti.

112 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【丹群布農語】 高中學生組 編號 3 號
論嫁娶

布農族注重嫁娶禁忌。以前由父母主導子女們的婚嫁大事,現在孩子們自己交友戀愛。

若要婚嫁要順利,須釐清嫁娶間的氏族關係。以雙方父親的氏族為釐清依據,同氏族父系永遠不可以嫁娶與母系第三代以後可以嫁娶不能婚嫁。沒有氏族上的禁忌才可論及婚姻。禁戒同氏族的人嫁娶,氏族會滅絕。現今,布農族人已經和許多不同族群的人通婚。

從前的婚嫁只宰殺一隻豬,按照女方父母所規定的豬隻大小用來宴客。宴客會一直到把酒喝完為止。赴喜宴不需要帶任何東西,只要前來一起吃豐盛筵席、喝喜酒就好了。辦喜事的家族要讓全部落的人高興。現今的婚嫁不再像從前要宰殺豬隻。 

既成了夫妻,禁離異,終生不再嫁娶,此恆逾的愛情,以及永世的思念表露無遺。媳婦孝敬父母和公婆,女婿回饋岳父母家當幫工,或帶兒女們去探望老人家。這是布農族傳統婚後的生活典範。

今之婚後生活已大異於昔,離異者大有人在,而從一而終者,如鳳毛鱗爪

文章資訊
文章年度
112
文章編號
3
文章組別
高中
文章語別
丹群布農語
族語標題
Pali’uni Ispasisiza
漢語標題
論嫁娶
文章作者
余榮德
漢語摘要