sua Mikongu ia, nganai Kanakanavu tamna kaisisi vinʉ’ʉ. miana, noo matirupangʉ cu marivina’ʉ ia, tantanasa cau Kanakanavu, tia cu mati’arangʉ vo’orua vina’ʉ. tia kapapa’ici. aracakanʉ tikirimi ’aramʉ. parivutuukuru, kacunuku, ka’ʉmpʉrʉkʉ, sii sua kʉkʉnʉa isi, taniara Mikongu meesua, tia aviciʉn kavangvang na cakʉrʉ siarupaca kaisisi.

’una niaranai mamarang niurina kari makasi, sua rapʉ vina’ʉ ia, cau ti’ingai nimovua kitana. sua cau iisua ia, “Tapucarake” kisaʉn Kanakanavu. makasi mamarang mita, ti’ingai kani tina’anʉ cau iisua. ’apaco’e mupara mitatini na karu ’aricang. tapiko maamia sua rapi’i karu, ka’anʉ miravuku. miaa ka’anʉ pa nguani arakukun cau ia, mononoon na tarako ’ʉnai cumacʉvʉrʉ.

’una ucani cenana. ’akia cu kavangvang kʉkʉnʉa cau meesua. ’una tacini cau Kanakanavu sarunai. vanai tia tikirimi kʉnʉa. mukusa taira rʉmʉrʉ kumakokoru. koo matangiri! nikoru kee to’unaa Tapucarake tarako ’ʉnai. tapari’i nimusikarʉ ’inia sua sarunai iisua. nakai koo miakaka ’inia Tapcarake. nimoon sikara in cumacʉvʉrʉ macasʉ taniara. ’apakʉnʉn Tapucarake, tumatuturu ’inia makananu nguani mu’uma mataa mumʉkʉ. makasu, takutavara’ʉ cu putukioa isi. miaa tia cu muca cau Kanakanavu iisua ia, nimovua ’inia cani cupucua rapʉ vina’ʉ. pasiʉn nguani cau Kanakanavu iisua, nuari, noo marivina’ʉ cu kamu ia, pukaria kima. tia kim kutanamʉ iikamu tamna vo’orua vina’ʉ. ’apaica cu nipakrikria meesua Kanakanavu. cecenana pokari nguani iaavatu rovʉvʉ. ’apakʉnʉ nguani. kaisisi ’una cu vo’orua niaraa vina’ʉ.

makasua tiniturua ’ikua mamarang. masini sua Mikongu ia, iikita tamna mastaan kasakʉnʉa kaisisi. imua, noo kaisisi kita ia, tia kita matipa kavangvang. sii sua isi ia, iikita tamna siacʉvʉrʉ. ’apaica kita kaisisi isi, matacuvucuvungu cani cupungana. patarakanangʉ kincaucaua cucumeni.  takutavara’ʉ makananu sikaisisi mita. takutavara’ʉ kari mataa cani mita. cucuruana mamanʉng!

「米貢」是卡那卡那富小米祭的名稱。以前，當小米收割完成後，卡那卡那富的每一家，就要準備新的小米、釀酒、狩獵找肉品、捕魚、製做米糕、製做米粽，這些食物，在米貢祭當天，要帶到祭會所祭祀。

以前，小米種子是小矮人給的，那矮人稱為「Tapcarake」。老人家描述他們身材矮小，爬到樹豆上，樹枝只會彎曲，不會倒塌，一直是住在地洞裡面。

有一年，一位卡那卡那富族人，為了找尋食物，在叢林裡挖掘，不小心挖到小矮人住的地方，小矮人沒有傷害他，還教他農事及種植的方法，那位卡那卡那富人要回去時，他們贈送一包小米種籽說：「你們收割小米之後，請邀請我們，我們要試吃你們的新米」卡那卡那富族人依約定每年邀請、招待他們。