asuwa driya kadri drekalr i, adri sadru a tiyam. marakadruwan na muwauma. an muka i tiyam tremimaa dra iyam, dra tauiw, dra tuwami i, tu drulunay dra lumay. adri i, tu drulunay dra beras, dra buaw dar. likudran lra i, mubalibalis lra a punapunan. kadruwan lra na trau na kemay i    sidrumayan. nantu aekanan dra trau i punapunan i, sadru a kirekameni aw mudaway a marekamenimeni a manay driya. muka tremimaa dra manay i tiyam i, adri lra dremadrulun dra lumay dra beras aw beray dra paisu.

na tratrekelan lra, na aekanan lra, na pamanayan lra i, payapayas tremima aw tremekel mekan. na tuwami lra, na tinalrek lra i, tu pusabakaw kana babiasan dra dinki dra palamu. garemay i, tu pupatraranaw aw payas ta mekan dra biniasan dra tinalrek. ulraya a tuwami na marekudakuda tu aekanan. salaw lra kalreayan a trau.

asuwa driya, muka kemawiya a trau purebu demeru dratu aekanan. garem i, padepe dra dinki. purebu dra gas demeru. asuwa driya na trau i, tremima dra binekeran aw patrai dra kiruwan kana mitrepa tremai dra kiruwan. garem i, payapayas tremima dra kiruwan. ulraya na belakas barelrabilran. ulraya na lriketri kurenau tu tiyall. nadir na aekanan lra, na tratrekelan lra, na kiruwan lra i, marekamenimeni tu pinungaladan dra bekalan.

na maaidrangan i drekalr i, adri malradram marengay kana pinungaladan na bekalan. an maradruk trematrekel dra eraw dar i, tu pakarunay na lralrak patrima dratu auri kana eraw. na druma i, trimaan ku driya dra “pespes” kema. amanay idru na “pespes” tu kayaw i, tu panauway kana tinutrabatrabak na hong-ca. na druma i, tu puisatraw tu lima na saya aw tu pudareaw pulikudran tu lima na saya. uwa trimaan ku kana kemadri kema i, amau na su-paw. na druma i, uwa kana adri emaebut kantu lrawlraw na “sibun-ilibun” kema. amanay idri tu kayaw i, idru na “ting-tong” kema maruni an musabak an mupatraran na trau i! driyama tu pungaladay kadru dra “ting-tong”. kasaerueru tu pinungaladan na bekalan na ngalad kana maaidrangan garem.

an kadamadaman i, uwadaway driya a bekalan a pinungaladan. na lralrak garem i, saigu temarabalraka. tu paladamaw na maaidrangan dra bekalan dra pinungaladan. adriya kemadru mataralalima pungalad. na lralrakan i, kemiyangera dratu kalralradraman dra maaidrangan marenay.

以前的部落很少有商店，務農的人需要的日常用品，會用稻米換取，或是以樹豆換米。後來，日用品及食物日新月異，不再以物易物，而是以金錢購買所需。

飲料、食物及各類所需，直接到商店購買，食物直接微波加熱，即可食用，非常便利。

以前的人要先砍柴，才能生火烹煮食物，現在則是用瓦斯煮食物。以前的人要買布製作衣服，現在的人直接就有現成的衣服可以購買，食、衣、住、行推陳出新。

部落的老人，叫孩子們幫忙購買紅茶鋁箔包飲料，會說：去買「pespes」。因為pespes就是擠壓飲料的意思。要買運動飲料，就會擺出跑步的姿勢，小孩子都懂老人的意思，還特別指定要去「叮咚」便利商店購買，因為進出便利商店都有叮咚之聲。

之後還會出現新名詞，現在的小孩子比較懂得英語，他們都會教老人家怎麼說，才不會看著老人家比手劃腳，思考到底又是什麼新名詞。