Kanakanavu tamna kari, usʉpatʉ kanasia, kana’iara, kana’ʉcana, kanamara, kana’amisan. kacaua caukia makasi, noo cumacʉ’ʉra usʉpatʉ kanasia ia, manasʉ kana’ʉcana sua mastaan pacʉpʉngʉa. vanai sii na tanasʉn mita, sua tatia nimiakaka ia, ’esi kavangvang na kana’ʉcana arapiningi. makai miaa min-kuo 48 cenana ka-8 vuanʉ 7 taniara, “87 punarʉn canumu”. mataa min-kuo 98 cenana ka-8 vuanʉ 8 taniara, “Morakʉ soraru”. kaNamasia cau noo poisua niaca’ivia isi, makai ’esi pa rakicacʉ cʉpʉngʉ.
sua kari mita “kana’ʉcana” misee ia, niaranai na “’ʉcanʉ” sua kari isis. aranai pa ’inia ’una cu kari “’umu’ʉcanʉ” misee. imua kari mita sua “kana’ʉcana” misee ia, ’esi cu tumatuturu, sua kanasia isi ia, ’itumuru ’ʉcanʉ taniara. matarava kanasia isi, mamarang Kanakanavu paira cu masima’ʉ makasi, ’akuni kani muri tia sanaviri kakangca. sua tavarʉ’ʉ tia ’apaica kakangca mangaringari ia, maraa ka’anʉ tia pamuci. tumatuturu kitana, noo kana’ʉcana ia, tia matangiri cumacʉ’ʉra makananu namuriungu. ’akuni tarane’i niarakaranana sua kakangca, nukai muiri tia kacangini ’inia.
nguai sua tanasʉn mita ’esi na Namasia. ’una tatia ti’ingai nungnung, cungkucu mataa vanivaniri ’apitarʉ cacanʉ. noo ’akia cucuru tatia vanai, ’esiin ’umu’ʉcanʉ, ’akuni pa tia maica ’inia. noo tiain maica ’inia, manʉng tarasangai pa, cumacʉ’ʉra pa, tumatimana pa. noo tiain musiparʉ canumu, matangiri cumacʉ’ʉra saringusu cakʉran ’esi kara mirʉngʉcʉ? ’esi kara surumu aramiri’i canumu? ’una kara rapi’i karu nukai ranʉngʉ ’esi ma’acunu? tia maica vanivaniri cacanʉ, taracara ’una kara vatu ratakʉ ’esi matapari’i? tumatimana ’una kara kakurukurungu karanana riang? ’esiin mirʉngʉcʉ mari’ʉrʉcan, nukai makacʉmʉrʉ curu ʉcʉ, manʉng tarasangai monangʉ ’inia, ’apaca’iviʉn sua tia miakaka. taramanʉngʉ ’akia ’apitarʉ, makasuin ka’anʉ cu tia pamuci. iakʉrʉ takacicini tamna tina’an ngisaa.
masini kavangvang ’ʉnai mari, ’esi cu mara’an arakaranana taniara kakangca. Taiwan tamna cimʉrʉ makasua kavangvang. imua, ka’anʉ ’inmamia kana’ʉcana, noo ’esiin cimʉrʉ, tia matangiri mincau namuriungu.
四個季節是kana’iara春天；kana’ʉcana夏天；kanaamara秋天；kana’amisan冬天。對多數族人來說，印象最深刻的是夏季，因為重大的災害，都在夏季發生。如「87水災」、「莫拉克風災」。那瑪夏的族人提到這些經歷，可以說還是餘悸猶存。
kana’ʉcana是來自’ʉcanʉ雨水衍生出來的用語，也衍生下雨’umu’ʉcanʉ的說法。kana’ʉcana就提醒這季節是多雨之時。長老經常叮嚀，不要試圖對抗天意，順著天候行動的人，犯錯率也會降低。在雨季時，要謹慎觀察周邊環境，不要輕視天候的變化或刻意挑戰。
全球的氣候正快速變化，山區也受到影響。不只是夏天，無論何種季節到山區活動，都要注意變化。