sua nesi ia, mapunarʉ tantanau. ’una racʉcʉnʉa, ka’anʉ cʉ’ʉrʉʉn ’esi nanu sua ciciri. ’itumuru karananana marʉkurapʉ ’esi ’inia. sua maraa tatia ia, ’una karavung, takuisi, cumai mataa vavuru.mingane kakangca ia, ’una takʉkʉa, tan’a’a, tivukarʉ mataa taruasʉ. maraa ti’ingai ia, ’una taamcuru, rarʉ, vutu. mastaan ti’ingai ’esi na ’ʉnʉ’ʉnai murakʉrakʉ. ’una tanivicanga, ngica’ʉ, vunai mataa takʉrʉma. karanana nguain tamna capai. karanana siacʉvʉrʉ, monoon na rʉmʉrʉ isi. vanai tia cumacʉvʉrʉ, paira vanai kʉnʉa parisuacʉ.
cara marʉkurapʉ isi. sua paira arapipiningiʉn puakici ia, nguai sua na kakangca mingane tan’a’a. mataa na ’ʉnʉ’ʉnai mucaca taamcuru. vanai sii sua tan’a’a ia, ka’anʉ tarasangai kua! kua! kua! makai ’akia pomanʉngʉa! tia ma’anungu kavangvang. ’apaco’e ti’ingai sua taamcuru, nakai cucuru murunʉpʉngʉ cʉpʉngʉ, ’esi nanu ’una kʉnʉa, ’acuu ’inia marisuacʉ. sua sahu aracakanʉ cau makasi, ’esi na rʉmʉra, cumacʉ’ʉra ’unain ’inia tan’a’a, namune’e aracapici ’inia aracakanʉ. sii nakari nguani, tia miakaka kasua aracakanʉ. ’una sasauvu taamcuru. cau Kanakanavu cucuru puaka ’inia! ’esi na rʉmʉra, nukai cacanʉ. matʉnʉsʉ taamcuru makasua. cucuru kani karalasua! sua mamarang ia, pungaiʉn kee! arakuracʉ makasi, karakasua! cumacʉ’ʉra kasua! aratʉkʉnʉ na capici iisua.
’apaica ka’umo’uma cau tamna kari. sua tan’a’a mataa taamcuru ia, ka’anʉ cucuru puakʉʉn. ka’anʉ makai tapuroo, tongingi, vavuru, ngʉkau, ko’ua mataa miakaka cau tamna nimʉkʉa. vanai kara nguani tamna capai, maraa ka’anʉ maningcau, ka’anʉ samanʉngʉʉn. kamanʉngʉ cu masicuru’u nguani tamna ’ʉna. makai rocu ’ʉna isi makasi: ’una kani ucani tan’a’a, niko’ua ’aramʉ. ’esi na karu tarasangai. ’una ucani taamcuru maica ’inia cinimʉ’ʉra, muru’ʉ’ʉ ’aramʉ iisua. pacʉpʉcʉpʉngʉ tia makananu araʉn ’aramʉ. taamcuru ’esi na nakʉnakʉ karu, masitatia kari makasi: “cucuruana maningcau tan’a’a! manʉng tina’an, manʉng capai! noo maatʉa manʉngʉin paracani ia, tia nguain tuiisua tapinange tamna ra’ani.” makacang marivari taamcuru. masitatia paracani. matapari’i ’aramʉ. araʉn cu taamcuru iisua kʉmʉnʉ.
cara ’ʉna isi. makai sua nguani ia, naturu nukai aka! cucuru kara sua isi? manasʉ ’inmaamia cau tamna cʉpʉngʉ!
一望無際的草住著各種動物,大型的有牛、羊、熊以及山豬等。空中飛行的有老鷹、烏鴉、雉雞以及藍腹鷴等。小型的有狐狸、飛鼠、松鼠等。更小型在地上爬行的有蜥蜴、蚯蚓、蛇類以及螞蟻等。
常被評論的是烏鴉及狐狸。烏鴉經常呱呱叫!好像什麼都要爭!狐狸體型小,但性情狡猾,哪有東西吃就去搶食。老練的獵人在叢林看到烏鴉,就不必狩獵,因為吵鬧聲,會破壞狩獵行為。
有種會發臭的狐狸,族人非常厭惡,路途中遇到,會認為是倒楣的事。老人家會對狐狸吐痰,憤恨的說,倒楣!然後掉頭離開。
烏鴉跟狐狸對農人來說,不算討厭的動物。不像麻雀、老鼠、山豬、猴子,會偷食或破壞農作物。
有一隻烏鴉偷了肉片在樹枝上休息。狐狸渴望得到那塊肉,就走到樹下說:「多麼美麗的烏鴉!有美麗的身段、姣好的臉蛋,若嗓音同樣美麗,必成鳥中女王!」烏鴉回應了狐狸,唱出響亮啼聲。肉落了下來,狐狸便吃掉了。
這些故事,好像牠們都是笨蛋或壞蛋!是這樣嗎?或許只是人類的看法!