tinimana cu ku mamarang makasi, sua ikim Kanakanavu ia, nimu’uru’uru iavatu na Namasia isi. Cau Vuvurung kisʉʉn nesi. mesua, ’akia pa cau cucumeni. nimon cu kim nesi cumacʉvʉrʉ, manasʉ ’una cu sʉpatʉ mʉna cenana macara. taniara mesua, masiKanakanavu kim kavangvang. imua, avara’e mamarang, nanmarua, mamanu, ’a’ai, akanangʉ kavangvang takacicini tamna kari.
makasua cu, iavatu cu Ripun. tumatuturu kimia masiRipun. ’una mamarang takutavarʉ’ʉ. imua noo makarikari ia, ’apanapa cu ’urupaca kari Ripun. matianai cu ’una kari cucumeni, musikarʉ na tanasʉn mia. nakai kari Kanakanavu pa cucuru ’urupacaa mia.
makasua maca’ivi taniara. manasʉ miaa capici Minkuo mapusan cenana. ’una cu cau Sumukun aravari iavatu nesi. marivini, ’acecu cau Ripun. iavatu cu cau Nakasayana. tanasʉn mia, ’una cu karananana kari. mukusa tarisinata. makasi takituturua, ’urupacaa kani kari Nakasayana. ma’icʉpʉ na tarisinata masiKanakanavu. sii tia pacuʉn. nakai noo mutanasa cu ia, kacaua pa tavarʉ’ʉ masiKanakanavu. matarava tia cu iku takacicini mukusa tarisinata. sua mamarang Kanakanavu, kanaira cu tavarʉ’ʉ kari Kanakanavu. manu Kanakanavu, makai niroimi cu ’una takacicini tamna kari.
’una ucani taniara. ’una cau tia sikingi ’ikua. makasi, tanamaan kani ’urupaca kari Kanakanavu sumasʉpʉrʉ. marivari ku, “tasa, dusa, tau, pat, ima, num, pitu, vau, siva, mas-an,” tinipuru cau ’inia, tia cu aka macaca! ka’anʉ ku tavarʉ’ʉ neni vanai nguani macaca? marivini, makasi cu nguani, sua sinipʉrʉa maku ia, Sumukun tamna, ka’anʉ kari Kanakanavu. mesua musuvakʉrʉ cʉpʉngʉ maku, maraini curu! aranai mesua, kipatʉsʉ ku kiatuturu kari Kanakanavu. masini tavara’ʉ cu ku masiKanakanavu sumasʉpʉrʉ. tia makasia kari, “cani, cusa, turu, sʉpatʉ, rima, nʉmʉ, pitu, aru, sia, maan.”
’apaco’e ka’anʉ pa munasʉ Kanakanavu kari maku. nakai ’una cu na tarisinata takituturua ’esi tumatuturu. tia ku kipatʉsʉ. tia ’una ucani taniara, aramanʉngʉ kari maku.
卡那卡那富族人最先到那瑪夏這個地方,是這裡的先住民。當時還沒有外人,大約生活了四百年以上,當時用卡那卡那富的語言溝通,不論年長、年輕、小孩、嬰兒,都能聽得懂我們的語言。
日本人教我們日語,有些長者學會,在平時的對話中,偶爾出現日語,首次有外來語言進入到部落裡。
布農族人遷到那瑪夏,日本人走了,其他人進來了,語言變多了,以前,在學校很怕說卡那卡那富語,因為會被處罰,回到家裡仍會說族語。現在的父母已經沒有幾個人會說,小孩似乎忘了自己的語言。
有天,有人要測試我數一到十,我就回答「tasa、dusa、tau、pat、ima、num、pitu、vau、siva、mas-an」。在坐的人都大笑!我不知道他們為什麼笑?他們說,我唸的是布農語,不是卡那卡那富語。我內心很受傷、羞愧!從那時起,我努力學習卡那卡那富語,現在已經會用卡那卡那富語來數數,要說「cani、cusa、turu、sʉpatʉ、rima、nʉmʉ、pitu、aru、sia、man」。
我的卡那卡那富語還不流利,但我會努力學習,總有一天我的族語會變好的。