Haiza dau ka takBanuaz takihaan Kaitungulan, tupaun dau istaa ngaan tu Vatan Tanapima. Manakis aipa haan Vanglaz Vatan qanup, ihaan aipa taungqu ludun kalanqa. Saduu aipa tas’a qapu’ maduq, mavaiq dau tu matalbuq, a lapalvung dau ka lass maduq. Miliskin aipa tu nakasihalan a dalaq un i sinsusuaz. Paqpun i’itain aipa dikut. Aupa maaq aipaa tinungaus i’ita kalumaq miqumis tu bunun, paqpun siata ka min’uni imita takiVatan tu madadaingaz.

Kitnga’in a takBanauz bunun maisnahaan Kaitungulan tunlusqu haan dangi’anan Vatan ta, mintastu’asangin, tupaun mailantangus tu “Mai’asang”. Maaq dau Vatan Tanapima a, manhaul i Mai’asang, tupaunin dau ka dangi’anan i Vatan Tanapimaa tu “Haul Vatan.”

Tupaun mita takiVatan asang ngaan tu, Qaitung, Micikuan, Asangdaingaz, Qalmuc, kalang, Habaan, Palu’av, Haulvatan, Hukhuk, Talusan. Maaq a dangi’anan a, pakatan’aa ki siduq Ta’ialu siin Bantalang.    

Kapisingun dau ka takiVatan i Bantalang, qailis dau mapakakavas muqaiv aingka ludun munhaan asang Batalang maqalav quma siin qanupan. Maaq a takiKalingku Bantalanga matingaan mita tu “I’UATAN”.

Ihaan 1937, havunun ata Lipuung mapunastu haan asang daingaz mita, haiza tu tau qamisan a kainikuza’an, tudipin a maimadadaingaz taunahaan insumanvali tu dangi’anan, tupaun tu Bahuan tu asang. Haiphaipin ti a, haizain a bunun tunlusqu musaupa quma miqumis. 

Maaq a takiVatan siduq a malvasvas ihaan vavivavi tu asang; Ihaan Bunun tu asang a sia ki Tamaluan asang; ihaan Bantalang a sia ki kisia, Kivisia siin Mulmul; maaq a ihaan Taluku a sia ki Bahuan, Tukuan siin takihunang.

Anatupa ata tu niin mumuskun miqumis, patatuntunguang ata, nitu panpungul tu maitastulumaq a imita ka madadaingaz. Asa ata tu masnanava imita mailalangna tu, mintamasaza ihaan mai’asang ta saduu tu mapakasihal a inaita mailalangna miqumis.

有個巒社群Kaitungulan的人，名叫Vatan Tanapima。他往丹大溪上游狩獵，他在台地蓋獵寮，看見一株小米果實累累，認為這地方的土地一定很豐沃，就定居下來，他是第一個定居此地的人，成為丹社群的祖先。

來自Kaitungulan的巒社群人們遷居到Vatan的駐地，後來變成一個聚落，先祖稱為Mai’asang。Vatan的駐地在Mai’asang下方，因此Vatan的駐地名叫做Haul Vatan。

聚落的名稱有Qaitung，Micikuan，Asangdaingaz，Qalmuc，kalang，Habaan，Paluav，Haulvatan，Hukhuk，Talusan。我們與泰爾族、阿美族相鄰而居。

阿美族懼怕丹社群的出草獵人，獵人經常翻山越嶺去佔領阿美族的獵場和獵取首級。花蓮的阿美族人稱丹社群為I’UATAN。

和Taluu為敵，常有出草的事發生。但漢人來聚落賣鹽巴、槍枝、鋤頭和刀子，先人和做生意的漢人有很好的互動。

丹群的聚落很分散，在布農族部落的有地利；在阿美族部落的有磯崎、奇美、南山：在太魯閣部落的有馬遠、東光、紅葉。

我們不常一起生活，我們仍相互來往，未曾忘記先人曾是一家人。我們教導後輩要自立自強，要互相敬愛。先人一定會樂見我們所做的事情。