朗聲四起

Miliskin aak tu makuaq dau ki uka’in imita qalinga? Mavia aak tu maupa ti miliskin i? Masailang aak uvavaz’az makuaq dau aingkun malka malasBunun tu sinkuzakuza? Mavia tu asnitu isnavaan? Mavia tu asnitu malasBunun bazbaz? Mavia dau mita qalinga tu namusqu min’uka i?

Maaq i uka’in mita qalinga, namaszangin ata lisav kaliskusbaiun luvluv, uka duma lukis asa sukzam mita, musqa ata pandazudazu ihaan duma lukis. Kinuzin a matubulsukin, lananastu haan dalaq mataz, minpuhuq, sizaunin i bunun matakunav mapistaba. Aupa min’ukain mita tanqapu’ isiqumis.

Mavia ka malasBunun tu namin’uka i? Miliskinang tu musqa ata Bunun siduq hima suqis saba bunun, papiaq a malaBunun pababazbaz? Tau suqis saba? Matiunsaba? Tau saba? Matiun? Duuq i lusqa’in tatau? Tastulumaq malasTauluu’in amin pababazbaz, haizang a malasPuut, malasNgaingai. Malalabas madadaingaz a niin masnava uvavaz’az malasBunun, mainduduaz masalaqit amin malasBunun. Maaq i maupin ti ata a, haizang mita qabasin a qalinga un? Na Uka’in!

Maaq a uvavaz’az siin mainduduaz a, makunivin a is’aang. Aupa maqtu malas duma siduq tu qalinga pababazbaz. Pasunkaviaz duma siduq a, maz’av malasBunun. Aupa maz’av kansaipunin i duma bunun tu Bunun qaan aak. Haiza ata a asnitu malasBunun. Aupa na’uka bunun sukzam, uka bunun mazima. Maupa ta? Haiza tu qanian, qansaipun aak bunun tu Takisilazan aak tu miniqumis. Masingav aipa zaku tu niap aas malasBunun? Antalamuk tu niap. Taqu aipa zaku tu, madia ka Bunun nitu tupa tu nitu niap malasBunun, tupa dau aingka tu asnii malasBunun. Aupa madaing a kaikaz’avan ikunbu is’aang naak.

Ihaan aak ka’ku masnava malasBunun, sia vaivi siduq tu pantu a malalabas, u’asaan aingka minqansiap, mahiapi isnava’an; maaq a Bunun uvavaz’az a, atikisang tuza ka kaiqansaipan a, katupain tu qasaipunin amin. Nitu maqasmav isnavaan, matamal a is’aang, lusqa sia istuqaqamqam, ipali’a’aza a asaun. Haiza ka musbai nitu isnavaan.

Tupa a madadaingaz tu, na musuqis ata tutupa munhaan mai’asang qabasin. Aupa nanu mita i’ita a dangi’anan, i’ita ka maimadadaingaz maltatala mita. Namakuaq ata pasaduu, pabazbaz? Na tauplangan ata mapudaan. Aupa niin ata tauksisia Bunun tu miniqumis.

我們的話消失後，將會如何？為何如此思考？年輕世代怎麼面對講族語？為什麼不願意受教？為什麼不願講族語？我們的語言為什麼會消失息影？

語言消失就像葉子被風吹起，其他樹木不會善待我們，我們只會片刻駐留在其他樹上。最後，枯乾、掉落、死去、腐爛。別人就拿去燒了，因為已沒有根了。

布農族語為什麼會消失？布農人口只有五萬人，有多少人使用布農族語？三萬人？三千人？三百人？三十人？還是只剩三個人了？一家人都用其他語言說話，年輕人不說族語，語言還會存在嗎？不會存在了！

孩子們和年輕人用其他族群的語言對話，和其他族群交往，怕被發現自己是布農族人。有些人不願意說布農族語，因為會沒有人理睬。是這樣嗎？某日，別人知道我是原住民，他問：「你會說布農族語嗎？」我：「會」。他對我說，許多族人不喜歡說族語，因為內心裡會產生很大的羞恥感。

布農族語課程，有很多其他族群的學生，他們渴望學得，容易受教；布農族的孩童們，所知不多，以為什麼都懂。不認真學習，心裡隨便，還有的翹課不學習。

先人們說我們都必回故鄉。那是我們的駐地，他們在那等著我們。我們將如何見面、說話？我們會被他們怒斥驅趕，我們不再是同樣的布農族人了。