111 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【西群卑南語(原稱:初鹿卑南語)】 國中學生組 編號 1 號
inulepunan i zekalr

kani kanta i zekalr nu kapalisiyan tu kinavangavangan mau nu pulaludus ta lra kana ’ami. nu mangayangayaw ta kana pungaway na wari mu, na vangsaran ti pakalrazamay nani na maralrakan ziya na valalisen zi na trakuvakuvan kananta “inulepunan i zekalr”.

pasalaw za ma’izangan venavati zata kakuwayanan zi parengay ziya kana maradawan kanantu inelrangan.

nu mararengay kananta lepunan i zekalr na dawdawan mu, na vangsaran ti pupanayaw na valray na pinalepunan ta inulepun i zekalr pana’u.

kemani tu pinalepunan a, kemay kana “ayawan zi na rahan”, mau lra na “temararamaw zi dawdawan”, zi nanta “cusi zi na tinudawdawan” ziya, ulra ziya na “tainainayan zi na vulavulayan”.

na ma’inayan i palakuwan tu pinalepunan mu, mau na musavasavak, di na inavangulr na iniyan lra tu ’azin na ma’inay. zi na vangangesaran na ’azi diya mi’azin na vangsaran. na valalisen kema ta kana temakesi lra i kuwocong. na trakuvakuvan kema ta kana maralraralrak lra na ma’inayan.

man maruwa ziya kazu ini na kakuwayanan na “inulepunan i zekalr’’ kakuwa ta mu, mau na kemay a awatr ziya, nanta lra pinitrungulran piniangeran kana “saruma’enan ta” kema. semeneng nu kapalalisiyan ziya i zekalr na Pinuyumayan ziya mu, marepuwalraalrang, murairaip palru kana mudaway tu kinikarunan. mawmau ini na “inulepunan i zekalr ” ’adi ziya mureput tu trungutrungulran kanta na Pinuyumayan!

na “inulepunan i zekalr ” tu kinapazangal seme’er kana panadaman mu, mau na kairayan kakaudan kana ma’izangan. ’azi ta ka’azi iturus zatu ngai kana ma’izangan. amelri nu kalalaupan na kinuretan za kakuwayanan. ta kalramanaw ta kairayaw ta iturusay na ma’izangan kema na kakuwayanan. na mukingaer ziya, ulra tu ka’inavayan zi kararuwa kipanadam za peniya kanantu kinasayhu ziya na ma’izangan kema. mau ini na “inulepunan i zekalr ” tu kezang kana pulrepus kanta.

111 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【西群卑南語(原稱:初鹿卑南語)】 國中學生組 編號 1 號
部落組織

在部落的歲時祭儀裡,年底是我們最忙的日子,少年祭開始的第一天,青年就會讓少年體會組織運作過程與功能。

除了請長老分析組織的重要及訓勉外,也讓學長分享經驗。在耆老分析部落組織時,青年會把架構分析給大家看,從頭目與祭師開始,再來是巫師與耆老、聚落主席與老人會、婦女會與少女們。而男士會所組織就會分成:壯年組、鰥夫、青年會、青少年、少年。

自古以來存有「我們都是一家人」的觀念,所有祭儀活動,均以分工合作完成,「部落組織」的文化未曾斷過!

部落組織重視倫理與禁忌,除了了解傳統的教育與現代化教育的差異,更要遵行老祖先的叮嚀-服務部落為根本觀念。

學習敬老尊賢、禮讓、謙虛的態度,部落耆老就如親生父母般的對待孩子們,他們會將一生的技能與知識,無條件地傳授給部落孩子們,部落組織有傳承部落文化教育的功能!

文章資訊
文章年度
111
文章編號
1
文章組別
國中
文章語別
西群卑南語(原稱:初鹿卑南語)
族語標題
inulepunan i zekalr
漢語標題
部落組織
文章作者
林進星
漢語摘要