111 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【卡群布農語】 國小學生組 編號 1 號
Makua saipuk ki lu’dun

Asa ata bunun tu qanciap sadu ki indangi’an tu ludun, maupa’ i madia can ludun na ni’a maikiking na qanciap tu maimakua qa tupaun tu ludun, anan qa na’ asat pakis niap i’ namaqtu’ amin na maikikina’ maqaciap.

Maqat madadaingaz mita qabas sa’, maca libus daingaz za’ nitumaqtu ican libus tun kaquma kukuza’ i, diana muqamqam mapaluq’ qe lukis, maca paluqon na lukis sa, na mintunoq qa dalaq, ni’in nalu’dun mana’uz sadu’an, maupa maqat libus dika’ icia diqanin sincaiv tu’, na sapukun ita bunun, maqa madadaingaz za, mahau’ i qalmang mapaluq lukic, mamaca mongquma ka, kilim mi malas mabukzav tu dalaq, maca heza’ lukis sa mu’ azun qaleqav, masamu mapaluq’ i’ maca kadusa’in qamisan na mulusqu’in kilim mi dani’an minang maduq, anang qa maca heza lukis can quma ka’ azun qaleqav va lukis.

Maqat ludun na tupa ka madadaingaz tu, asatu malsasang lav va dalaq qa ciati’ a tupaun tu’, matilaq’miqumis, mamaca ni’a lu’dun masanglav sadu’an na, macia bunun na’ is ang nga mapuchu’ amin, namiqdi miqomiss!

Maqat kanan ngi maupadi’, ciaki minmadin na tesmumut,ican ludun na’ uka’ in ismut kaunun, maqat madadaingaz qabas,sadu ki ismut tu, macuz’ak ka, sintupa tu,mus vai’a tesmumut, asa tu’ ni’ang muqcup’ han libus i’ mavai’in na qasu can libus, mamaca’ sadu’an tu, maqan das sa libus sa’ tupa ka palan canan tu maqtu qanup i’ madin na tes mumut, a’upa maqan das sin na libus sa’, maca malivusan na’ na mintu noq qa ludun, ampunal li acing.

Tupa ka madadaingaz tu, asatu maqanciap sadu ki diqanin cin dangi’ an ta tu bu’hav, maupa’ i mamita bunun na iniqomican na, nitu sida’da’ ki vang ku mita’ i, talis kun ata miqumis, qanciap’ ata saipuk ki libus, ananqa makukupleq qa lukic, icanludun.

Tangis sa madadaingaz’ i, saduki taulu manacan sipal ninav mun can taivang ti’ a, palat pu’un na pinun pin cuqes saba’ tu libus, palas aqon mapapaloq, anan qa tis uni’ uka’in na lukis sa, madia’ a lu’dun mintunoq ampunal li lumaq bunun cin qoma, anan qa asa’ ata tu maszang ngi madadaingaz tu, dangi’an ni taiklac sadu ki dangi’an ta tu dalaq. Mqomicang.

111 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【卡群布農語】 國小學生組 編號 1 號
山林生態保育

布農族對山林生態的保育非常重視,祖先當時對天地林雨水的應用都有智慧,在墾荒土地時,如該地有樹木,絕對不會為了要種植作物,而將樹木全面砍伐,祖先會把樹木的枝子去掉,不影響樹幹的生長為目的,這樣作物能夠曬到太陽樹木,也能繼續生長,該地使用兩年後必須換地,讓樹木生長也讓土地充分休息、保持養分。

布農族人對野生動物生態非常清楚,尤其動物的量多與量少如何分辨,也都需要用智慧來分析環境,山脈雜草茂密表示動物稀少應該停止捕獵,讓動物繁殖快速使生態平衡,若我們發現山脈光禿禿沒長草,就知道動物過多需要減量,因為破壞山林生態,如遇颱風豪雨,容易發生土石流山崩。

 

布農族不會隨便在山溝及溪水旁蓋房子,也不會靠近山邊蓋房子,因為石頭滾落造成危險,不易保障族人的生命與財產的安全,族人都會選擇緩緩的山陵線蓋住家,使用高地可以監控敵人動向及天候的變化。

 

 

文章資訊
文章年度
111
文章編號
1
文章組別
國小
文章語別
卡群布農語
族語標題
Makua saipuk ki lu’dun
漢語標題
山林生態保育
文章作者
松碧常
漢語摘要