112 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【汶水泰雅語】 國中學生組 編號 4 號
sralu’ na’ Itaal

masiulaqi’ cu’ mamatuu’ ru mapitu’ cu’ riax ku’ ulu’laqi’ na’ Itaal ini ga masihwaw ku’ puga’ naha’ ga pasraluan ni’ yaya’ ini ga nanabakis. tayhuk cu’ qutux ru usayng cu’ buwating la ga pasraluan ni’ yaya’ ini ga nanabakis ku’ ulu’laqi uwiy. muwag cu’ ralu’ cu’ cunga’ ga, kuruma’ ga gumlug cu’ gaga’ na’ Itaal tikah ku’ ini glug cu’ gaga’ na’ itaal. gumulug cu’ ralu’ na’ nakautas ini ga yaba’ na’ nakautas. asikina ga ini glug cu’ ralu’ na’ yaba’, yaya’ ru matasasuway. ini glug uwiy cu’ ralu’ na’ qasinug, pinumuwa’, ragiyax, luliyung, buwating ru buliqu. muwah la ku’ sebu’ na’ tu’iya’ ’i’ malahang ku’ Itaal la ga yani pasraluan cku’ ralu’ na’ tu’iya’ ka hani la.

’i’ pungan ku’ ralu’ na’ Itaal cu’ cunga’ la ga babaqun cu’ maliku ini ga kanayril ’i’ hiya’ la. talay ta’ pisa’? Yumin, Yupas ru Baay ga yani capaang

a’ ralu’ na’ mamaliku. Iwal, Haking ru Yuma’ ga yani capaang a’ ralu’ na’ kakanayril. ini packa’ ku’ ralu’ na’ tu’iya’ ki’ Itaal. kiya capaang na’ gaga’ ku’ ralu’ na’ Itaal. maglug cu’ ralu’ na’ nakautas ku’ ralu’ na’ ulu’laqi’.

mitaal cku’ pinatas ru kinaal na’ nanabakis ku’ gumlug cu’ ralu’ na’ nakautas ku’ ralu’ na’ ulu’laqi’ ga babaqun ta’ cu’ humicuwa’ ku’ Itaal ki’ nanabakis ka aruwa’. makaqutux ru makariaxriax ku’ kinaal nku’ gumlug cu’ ralu’ na’ nakautas ku’ ralu’ na’ ulu’laqi’. talay ta’ pisa’? ’i’ masiulaqi’ ku’ ulaqi’ la ga rarima’ ’i’ pasraluan na’ nanabakis naha’ maha’, Yukan na’ Yupas ku’ ralu’ na’ ulaqi’ ka hani. Yukan ku’ ralu’ na’ ulaqi’, Yupas ku’ ralu’ na’ yaba’. Yukan na’ Yupas ga yani cubalay ku’ ralu’ na’ ulaqi’ ka hani la. imi’ ni’ Yukan na’ Yupas ga Yukan ga ulaqi’ ni’ Yupas, ini ga Yupas ga yaba’ ni’ Yukan. yani ku’ gaga’ na’ Itaal maha’ gumlug cu’ ralu’ na’ nakautas ku’ ralu’ na’ ulu’laqi’. ’i’ kuwing ku’ ulaqi’ niya’, ’i’ hiya’ ku’ yaba’ mu’. ini baqi’ putingi’ ku’ qutux cu’ imuwaag. kalanay ta’ ku’ Yawi’ na’ Kyusi’, Baay na’ Yawi. minuwah cku’ qutux gamil ru qutux cu’ imuwaag cubalay. gumlug cu’ ralu’ na’ nakautas ku’ ralu’ na’ ulu’laqi’ kariariax.

talan ku’ ralu’ na’ matasasuway ga babaqun cu’ qutux cu’ imuwaag. talay ta’ ku’ ralu’ na’ Yupas na’ Watan, Baycu’ na’ Watan ru Yumin na’ Watan. yani ku’ ulaqi’ na’ Watan ku’ tugal ka hani. minuwah cku’ qutux cu’ gamil. ita’ ga qutux yaba’ ru yaya’, qutux cu’ gamil ru qutux cu’ imuwaag. talan ’i’ gumlug cu’ ralu’ na’ nakautas ku’ ralu’ na’ ulu’laqi’ kariariax. yani capaang na’ gaga’ na’ Itaal ku’ masralu ka hani. yani uwiy ku’ sinubilan na’ nanabakis na’ Itaal cku’ kinabahan niya’.

112 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【汶水泰雅語】 國中學生組 編號 4 號
泰雅族的命名制度

小孩出生六、七日臍帶脫落之後,或在一、二個月之內,由其母或長輩為小孩命名。名字以襲名為主,創名較少。用祖父母或曾祖父母的名字,不會用父母或兄弟姐妹的名字,不用動、植物或山川河嶽以及星宿之名。外來統治者統治臺灣之後,泰雅人都被賜「漢姓」而變成現在的名字。

聽泰雅人名就可知道是男或女,例如YuminYupasBaay等是男性的名字,IwalHakingYuma’等是女性之名。泰雅族是親子聯名制,和漢人不同。

泰雅人的「親子聯名制度」是一體性與永恆性。例如孩子一出生,家人給他命名Yukan na’ Yupas,前面的Yukan是小孩的名字,後面的Yupas是父親的名字,Yukan na’ Yupas是全名,YukanYupas的小孩;或者YupasYukan的爸爸,文化涵意是永遠割捨不斷的親子關係。從姓名Yawi’ na’ Kyusi’, Baay na’ Yawi……也可知是同一個血脈。

是否是兄弟姐妹也可由名字得知,例如Yupas na’ Watan, Baycu’ na’ Watan ru Yumin na’ Watan等三兄弟,便提示了這三人都是Watan父親的小孩,同源於Watan的血族,我們是同一父母,同一血脈,這是泰雅人特有的命名制度,是留給後代子孫最好的禮物。

文章資訊
文章年度
112
文章編號
4
文章組別
國中
文章語別
汶水泰雅語
族語標題
sralu’ na’ Itaal
漢語標題
泰雅族的命名制度
文章作者
林成遠
漢語摘要