Kahuma tu islulus’an hai nautu itu Bunun siduh mailantangus bunun tu isihumis nitu mahtu uka tu islulus’an, sain hai sintupa tu asa kata tu mililiskin mas habasan itu maimadadaingaz kitngab kahuma mastan kaihusbun tu dailaz, aupa haiap nai’ia tu isa a namahtu unghumaun.

Paha!maupacia habasang imita maimadadaingaz inihumisan mais nakahuma hai, asatu ngusang aiza maitastumilumah tacinin madaingaz tu bunun taisah mas masial tu taisah at na mahtuin kudip musaul mahun sia nakahuman aipcin dalahcia tu kaumanun, musasutu kilim mas lus tu lukis at tangusun mapinpat makulut salazung puszakun lus lukis tu kauman at atdiptun maluhus sia naispansuhsuh lukis ispansanghal aipcin nakahuman tu kansisilancia mabalung, mapishaiap mas bunun tu aizin taimihumatan,at kulumahang muhnang masailangan mas taisah,mais masial taisah hai kusianin paihunancia mudangi tu kauman pinangan mas maduh at mapudahu. mas saduan tu talasialin sipinang hai, kitngabin tu na mahun unghumaun apicin dangian tu dalah.

Bunun siduh tu samu hai madia, aupa Bunun suduh hai liskadihanin mapakasia amin hazam ivut mas ivut tu hiuli anis mais makuang taisah hai mis’u amin kahuma, pahasia mais sadu ivut mas ivut tu hiuli isian dan ; aiza hazam kusbai maisna tanavili kutanaskaun kusbai hai musu mis’u munhuma saincia tu dalah at kulumah.

Haitu Mais masial taisah hai kitngabin madas tastulumah tu bunun sin mas manaiav anis mapinbasbas munghuhuma tu taisi’an kudpin maku navu mahun padan mas ismut, maku kukulut, maku tu’ulan mapaluh mas mahuhulpaih tu lukis, mais mahalivina kaupa sipahunanan hai, pistabaunin amin. Pinistabanin tu huma hai nakitngabanin amin maku tanga’aus mas tangangapzan tangasuzak kanamal at maku tangakakalus anpukun amin sinkanamal padan lamis tu tuhu puskunun mas ismut lukis minhangsal. sia makamadaing tu batu mas kamaikit tu batu sin lakda hai ishutun amin, mais manapuin kanamal hai nakitngabin amin mapinangan mas maduh ausah tu kukuzaun. 

Munghuhuma tu kuzakuzaun hai kanahtunganin amin at kaupa sinikusia ishuhuma tu haihaimangsut hai aminun amin madimpus. at tastulumah tu bunun hai masvala malinaskalin amin ilumah lunghu.

開墾祭是布農族先人生活不能沒有的祭典，這是祖先明白的告訴我們要飲水思源。

要有好的占夢才能依指示前往今年所要開墾的地方，可以先在選定的土地附近砍一小塊草地。再將木柱的樹幹插在開墾範圍周邊，將蘿世鹽僕木削成四片並綁在木柱剖開的夾縫中，以作為標記之用。然後回家等待，若有好的占夢就可以去當時所砍草標記的地方來撥種小米，而後給予它進行儀式。

布農族群的禁忌繁多，藉由鳥類、蛇類等不好占夢經驗來規範開墾的工作事情，如在路上遇到蛇和看到蛇蛻；還有在路上遇到有小鳥從左邊飛至右邊等不祥的夢。

如果是有很好的占夢，且路上沒有遇到不好的事情，開始跟家人及親戚一起去用鐮刀砍芒草、用鋸子鋸樹枝、用斧頭砍較粗的雜樹木，等到整過地的所有芒草、樹枝、粗大的雜樹枯乾後一併用火燒儘，便可開墾整地完成即可撒種小米的種子。