110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【茂林魯凱語】 高中學生組 編號 4 號
Drukai zuku na ulupu ni si tikirisia ne ni

Drukai zuku na sovalé ulupu ka sakura na tikcɨngé dria. ku ienela, iké dra alupani na bɨrɨ ukane sasékacdia, makasi ina madro ku aradra bɨrɨ piké rigu pikilevu dria ku técavna dra.

sukédra nga Drukai zuku, ina ulupu ka si depa ni na sovalé si ina kmolo tomuma ka depe ni bébibé. ina tulolupani sovalé ka sesa na cvélé iké na mɨngesle kdrusa dremare mwana skacvélé ne nga na drusa dremare klacngereva dia, iké na samoru dia giya ulupu.

ulupu ni ka angubwa ka skabrane “ molrébse na busange ” si “ macsulriene giya ulupu ”. iké na tarengesa giya ulupu. ulupu ka ina Drekai zuku sovalé ka sakura tikcngé nia, sukédra nga na ulupu iké ku tumamangutuluru. ina nugiya mini ululupu ekeke ku nemɨca ni. bébibé iduru mwa depe ya dia ku saké ulupu. ulupu ka ugiya na mierɨ skadrusa. skatulru toké, amani ku tékadra nga siereke ico ka ugiya. odra nga na oramɨ ka sakura tikirisisia, ina nugiya midra si like na oramɨ ka iku kuwa yadra ulupu ka yuvanga si ina gidra nga ka sékte na rarame kérareme. iké dra abiciring dra margi makurathe na raramɨ ka nurugu ma ké ma madro tatikicne ku aradra na bɨrɨ.

ulupu na ico nugiya midra ulupu ka tilila papéré dra ku nuwa dra na déda ulupu si ngenemi dra na klédra nga, tékadra ulupu upéthanga na turuene (tovna) amani ku tékadra isɨlé si mdradradro. iku turuene apwanga pike na levéré, bɨese, kulré, tikisi si plongo ni sarké na iké dra a mwa mia. iké ku madresenga dra na spaterubu, ngiculuni nga livélé dra ku ulupu lara sarké ku iké turuene na kne.

aberedranga like spadresenge dra na ico amarabui kuaradra na bɨrɨ, nirugu kwa ika amamara na biri mia. ina yenenga niké madro arali na bɨrɨ psaleké nia ku plenni mia. makasi ina torédra la na biri, tikirisisia kumidra ipdradresenga na ico ka iduru bwy. aberela pwa dane ku aradra na biri si lasapdrudruru ku paprédra.

alupadra na bɨrɨ ka amara dria ku drorsa dra psolupu ku telalé, iku drumanga lapudrudruru ka skabrane, like trese mrabrabre si pikilive ka skabrane dria, ku aurudra aradra na bɨrɨ iduru pkane na babibé, iduru padrudru ya. taktho dra ku marudrenge amamara na bɨrɨ iké tiuru kuene.

110 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【茂林魯凱語】 高中學生組 編號 4 號
魯凱族的狩獵禁忌

狩獵是魯凱族男人很重要的活動。獵物提供生活中的蛋白質外,更用來判定在群體中的能力及地位。

一般農事女性來做,狩獵專屬男性。時間配合著季節變化和農事進行。基本上是每年十二月至隔年二月。

狩獵有燒山圍獵、分組出獵及個人單獨行獵等。有些狩獵規矩,如出列前必須個人準備所有事物,女性不能碰觸獵具。出獵都是凌晨兩、三點左右出發,最忌諱聽到打噴嚏,出門前只要有人打噴嚏,將終止一切行動。一路上報信鳥的叫聲,可預測狩獵吉凶與獵物多寡。

寮舍內要放置乾糧以備急用。遇到山難、颱風,狩獵者若用過食物,必須告知他人或親自補足。

返家途中會分享獵物,除了可以炫耀獵物很多,也可得到祝福,可期盼獵到更多獵物。對初次狩獵者而言,禁止返家途中分享獵物,必須回家把獵物放下,再分享給親友。

獵物按規定部分進貢給頭目,其餘便全村共享。獵物的頭部不能給女人食用,也不能分送給他人,只能召集曾經有功績的長者男人一起享用。

文章資訊
文章年度
110
文章編號
4
文章組別
高中
文章語別
茂林魯凱語
族語標題
Drukai zuku na ulupu ni si tikirisia ne ni
漢語標題
魯凱族的狩獵禁忌
文章作者
魏頂上
漢語摘要