朗聲四起

Cikaupa maca munha’an quma kuzakuza cina munata’ kavivila’, na tan’a tuza’is tismumuut, luqai’, kukua’ tu’i’ia, Uuca mina is’angta mamantuk manalulu nai, sinpasnava’ ma’az naupa ca qalinga mangki’, ala maqanciapta tu ma’az ca sinsiling ciin sinqaquang mangki’, mu’aminang kini’ talmaupa’anin nai paluluklac patataqu, pasisaupaka nai makumata’ pananava’,makuhaubung tan’a antalas sinpasnava’a qalinga, maca sintu’ia nai ka qalinga mangki’a, ala patan’a taqu tu sinkama’az ca maupa dii ka sintu’ia, na ala sinkama’az ca maupa aiza ka sintu’ia. Maca maupa mangki’ mantan macial sala tan’auna sintu’ia cina sinsisilinga qalinga ha’an talmamaupaka aidalaqan dii, tupa’unang kini’ tu sinpalabazbaza qalinga. Maca qalinga ha icias maitastuqumicana mama’az mangki’, ciati’ ca nanu’ ala qau’is maitastuqumicana mama’az mangki’ muskun palaqanciap minqumic.

Maca qalinga nita’ a bunun, maqtu’ iskucia palaqanciapis aiminanana mama’az, maupa’i ispalaqanciap palabazbaz diqanin ciin aidalaqan dii ca qalingas bunun, maqtu’ amin ispalatataqus aiminanan miniqumic ha’an dalaqti’, malancas iniqumican, sinluluc’an ciin sinsumsum, sintusauc, sin’iungi’, pahuvaivis sin’almantukan, sinsaduu’an, sinpismantukan, ciin tinan’an.

Maca qalingas bununi’a maqtu’ mapu’inunis mintastuqumicana miniqumic, makucia ituskuna qalinga dii palaqanciapis aiminanana mama’az, makucia pakamaszanga sinhuzangan pasnava’is is’ang, makucia maszanga pismantukan maskakiv tu na masikuinit ickiun.

Daqat maca qalingas bununi’a, nanu’ iciat maitastuqumicana bununi’ tu ituskuna paisnava’an ciin sinpacqal, iskucia patanam pahuvaivis painava’an ciin ituskuna pismantukan. Uuca mucqa’ naupa maiza tatdiqanin, uka’inis bunun ha’an dalaqti’ maqanciap makucia qalinga dii pababazbaz, na maqtu’ta bununi’ tupa’un tu malaqumicang? maca iniqumican nita’ bununi’a, nii’ qana tu asat mintuza’ patundaanis tal’upa’as bununi’ a iniqumican, min’anak’anakta bununi’ patutuqnas talmaupa’an, na maqtu’ta bununi’ malaqumic sauqabasqabas?

每次到田裡工作或是外出踏青，總會聽到各種動物、飛鳥、昆蟲的聲音，如果細心地去理解這些聲音代表著什麼樣的意義時，我們不難理解這些音量和聲調，都是有規則的互相溝通方式。結合它們的視覺、觸覺來進行傳遞聲音。 它們聲意是用來傳遞已知或未知事物的含義。這些美妙的聲音就叫做語言，「語言」就是同種類之生物，可以構成相互理解的溝通基礎。

我們布農族人的語言，是更多元的溝通工具，因為布農族語不僅是與天神地靈的溝通，也是與大地萬物的生命傳遞語意。透過生活、祭儀、歌謠、 舞蹈，交流觀念、交換意見、傳遞思想…等。

布農族語是一種族群存在的方式，應用共同語言表達一切的事物，應用相同的動作表示共同的語意，擁有相同的思想表達預期的狀態。

所以，布農族的語言即是一個民族共有的意義、記號，共用於進行現實觀念交流方式的工具。假設有一天，不再有人會應用這個語言，那麼布農族人還算是存在的嗎？族人的生命，不是須藉以民族的傳統為途徑，自我延續和繁衍下去嗎？