朗聲四起

114 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【四季泰雅語】 高中學生組 編號 4 號
gaga na tmqulih

musa qmalup ini ga musa tmqulih ga piyang calay yaw na mlikuy qani. son maha tmqulih hiya ga, musa mnep, ini ga musa smi tara. iyat lga musa qmleh ro kruma uyi ga halan naha tmuba qutux gong.

yaw na tmqulih qani ga piyux calay kinbaqan nya. skahul ta pintyawan bnheci ta qani, nyan ta ktalan qa qabax pntiyaw naha ga, iyat nyan mwah stngi ktu naha nanaq nyan naha llungun. maki calay gnalu naha ro knlahang naha qabax bniq yaba utux kayal ana nnanu maki babaw cinbwanan qani. pisang son maha tmqulih qani, mnep ro ktalan naha nepan naha qani, kya qa cipaq ciyan ga, psalan naha loyi. smi tara uyi ga, ini naha kyapi cipaq nya uyi. baha hmcwa, bling na tara kbnalay naha qani ga, pyangun naha ktyaba hayi bling nya. maha cqani lga, tyaba qulih nanaq kyapun naha, ro cipaq nya hiya lga, puwah bling na tara mgyas kya gong loyi. ro son maha qmleh hiya lga, mwayax ta qutux mqara na gong. spuwah ta puqing na tqara gong qani, htulan ta caxa nya. ro musa mkura kya binah gong qa qabax qsya. ini kbsyaq lga, mqleh qa qutux gong ni la. si ktali cyan si kusa "paq paq" qa qulih, mica qa halan kmiyaq la. pisang qabax son maha tmqulih wal mu skayl qaca ga, ini kusa maha si ali qabax minqyanux kya cka gong ini ga llyung qani. 

pisang tmuba qani hiya ga, s’agal naha gamil nya, stmaqung naha ro qwaxan naha cka qsya na gong. gmlux qsya qa iyu tuba qani lga, baq stnguceq qulih, kakang…, ana nanu cyan mqyanux kya cka gong qani. iyu tuba qani ga baq stnguceq qulih nanaq. ini nya si pnqeli. ini kbsyaq lga mtuliq loyi. nanu mknta qa qulih ro mlaka babaw qsya. mica qa baqun ta kmiyap na qba. yaqa wal qhoqan lga, mqyanux nanaq loyi.

tuba qani ga, si ga wal mblaq mkayal qabax qutux gaga ini ga qutux qalang. skahul pnkyalan naha musa psqun tmuba. ini si tryax tmuba uyi. qutux kawas ga minqutux ini ga minsaying naha tmuba qutux gong.      

nanu mica, son cqani kntayux yaw na tmqulih qani ga, nyan calay blequn mlahang ni Tayal qa gong qani. maha cqani mtiyaw ga mica qa ini prpyut qa alan ta nniqun cka qsay qani.

ini kusa cqani laqi kibahan mwani ya la. ini naha si lungan gaga na Tayal. nyan si phmut mtiyaw. si agal nanaq inlungan naha. si tryax musa tbateri. maha cqani lga ha baq msthay qulih la. nanu mica, lungaw ta loyi kinbaqan na bnheci, ro musa ta maha nanu cbalay mqyanux.

114 年全國語文競賽臺灣原住民族語言朗讀文章 【四季泰雅語】 高中學生組 編號 4 號
漁撈生態

編織魚筌時,會刻意將竹片間的間隙取大些,目的是只抓大魚。放水法是選擇有分岔的溪水,將其中一條擋住,使其水流全流入另一分岔的河道中。過不了多久,被堵的那條河道就會漸漸乾涸,魚隻較容易捕獲。毒魚藤是將魚藤的根部搗碎後放入河裡,讓魚、蟹等生物暫時昏厥,就可徒手抓魚,一年大概只有一或兩次,資源才可永續。現代不遵守泰雅的gaga,常常用電魚的方式來捕魚,我們應思考祖先的作為,找到可以保護生態的方法。

 

文章資訊
文章年度
114
文章編號
4
文章組別
高中
文章語別
四季泰雅語
族語標題
gaga na tmqulih
漢語標題
漁撈生態
文章作者
呂美花
漢語摘要