ona’i akaava’idhiname ’aomo: “ma’adhaili valrionomi ’oponoho. imia! lo ’aela moa ’i lakolrocae takataadhia’e, amovaa’inainome dhona’i vekenelre todhao takalrevakae” omiiname. mani ki’ivaha o takaarodhange. “oaingata olopo? lo moata dhona amoka’etemita” mani ia ki’ivaha.

mani ovalrisinginame ’i ciokoko “moa ’aela ’i bangsoaka” miiname. mani pii’anga ki’ivaha. “alo moata dhoona’i, alo ovelreni, madhao acilai, amodhako’isimite olodho” mani ia ki’ivaha takaarodhange. la ona’i alriho’ongadha aka’etengadha takaarodhange, mani pato’iname ’i atalialai lraodho “pikoanomi, aikanomi ka amo’aaela?” mani iiname. mani ’inikakamamainga o’i atalialai ’oponoho, “ia’e, amo’aelanai” mia. mani ’aelanai moa ’ina’i tavale’eve’e.

’ina’i taoaenai ’ina tavale’eve’e vekenelre ’i toladhekae. la tave’eve’eve’ae ’ina’i omiine la ’atoloronai poalrace tavale’eve’e mia. olriho’okanai ’ina’i alraceni ’ina’i holrolo. ina’i dhakerale a lraceni ka olriho’okanai. mani poanai to’onai poalrace. ona’i aikinai ’oponoho madhainame l ehe’e. la ’ina’i taoaenai ’ina’i tavale’eve’e, okaodhiname l leehe’e, alakai okaodhiname vekenelre taoa morelehe’e. ’inilipi’anganai pelenge, moanganai tasokosokovae pelenge. kasani lo kalavecengae lo kalapaeceecae lo kalatacovongae, amoanai morelehe’e iki tasokosokovae pelenge.

ona’i arongonai moa ’ina tavale’eve’e omoanai lronge’e ’ina topatilai. pi’amadhalaenanai poa lredheke mairange la ’i vecenge. mani sivate ’ina valrio tapikinanai todha’ane. mani to’arakinai kaolo korokoro toaeaea dha’ane. pa’ehemaenai toramoro.

okaodho ka apoi. to’arakinai ’iingi, madhalremedheme. olo ’olrovo’onai to’arakinai ’iingi mato’ii’iingi. ’ina’i menenga mani poanginame apoi, mani kataadhi’inga, lidha’a valrevalre’ae, lidha’anga dha’anenai. ona’i arongonganai moa ’ina tavale’eve’e, masi’inanai ocao. mani poiname apa’avi dha’ane. la ’ina menenga mani toalalakenga maesale ta’acakelae. mani kasi’iname taikie todha’ane. mani ’atoloronai moanga tapangodhalae ikinga todha’ane. ’ina’i alraceni ana tapangodhalae tavale’eve’e maesale. mani poanai lredheke pakisa tokalrovolraenai lredheke pangodhale. dhona’i aoanganai ocao ona ’ini’oalralra, mani poalrace tapangodhalae mia. mani ’atoloronganai madho’a valrio.

日本人說：「你們舊萬山太遠，若搬到六龜，我們會給你們很多平坦的土地。」可是長輩們不願意，他們說：「要去哪裡打獵？」

後來我們搬到望山腳，但長輩們仍不願意，他們說：「當颱風來臨時，會被淹沒並沖走。」知道這件事的長輩們都相繼過世，政府又要求我們遷村，於是我們搬去新萬山。

新萬山這塊土地原屬於茂林，我們將它取名為「風大的地方」。搬到新萬山後，就沒有土地可以舉行祭典了，我們變成去教堂作禮拜，現在我們只在教堂慶祝小米祭、豐年祭和聖誕節。

剛搬到新萬山時，我們種植地瓜和小米、用鋤頭挖掘每一棟房子的地基，很辛苦。

當時沒有電，我們就用火把，現在政府已經為我們接通電，路上燈火通明。

我們剛搬到新萬山時，人數還少，現在大家生了孩子，我們蓋房子的地方就變少，我們就到鳳梨村蓋房子。鳳梨村也是新萬山，當時因平地人雇用我們在那裡種鳳梨，後來越來越多人搬去那裡，因此我們現在有兩個部落。