seemavane ka becenge, ’ikay kongadavane ka sawkoa makociagay ka sadodoko’o.
ma’akacavilinga no piton na dramae kyataleke na becenge laso titabesengane, pasiepengenga kita nakay cicavili, lasyakay driyane tubomana na ba’oane nacavili, maycenge na be’ase ka ’iyakay ’adrosa, sesesane ka pawsyame ko sakadrosa ka becenge, maka ko maycecenge papagay ka iigo’onga kita ko tayyanidra, amanimani na becenge ko toloanini na semavane maolay ka taiyanidrala ta’athay sesane.
seemavane bebecenge no bicingimade na maodrange ’apobaka, kikay semavane bebecenge ka saba’ayni ki talipelepelengne ko pepelenge, si lakamanimaninga kongadavane ka wadoko’o na seemavane, ko bobooane ko ’akamokamolitala ka, na becenge ka kanekanetaka sakabaane, becenge ka lakamani no talegesane ka makocingay ka sa’ace’acebe, ikamanimani ’asaka’ava’ava, saboboini na tacekecekelane na thabathabae, mathaa na tacekecekelanimo,tidike’e na maaodrange, mathai ma’akadaladalame aminakay ko toloanini.
maoodrange ka ’apobaka kikay seemavane bebecenge ka saba’ay ni na palenge, adri tisa’aninivane twangetangebe, amiya na niyakita ka sakabaane, na sa’oalay no bwa’ayni bebecenge na keai, kadalamini ko baobaw amiyana lrigi tidike’ee, maowane ma’akadaladalame, tidike’e na nyakita, amiya kita na waboboo na thabathabae no ’awcaymade, ka pata’adringay dwapimade ka latikadringay kimade ’angiyaw bicicingi saboboini na maodrange, mataomanamana congolo na takaagi’ane, maowane ’asaseane ko kidredremita ta’athaysesane. sabobooini namya ko maodrange ka tyadike’ee kimade na talimodoa. patisoagi’i na sana’awcaw pa’ingcege na la’osaymade, itidromadroma kimade toanange na coaw tidike’ee kimade na ta’acoavanimade. masekaseka’a lakamolo lasodoo kimade ’akacoavane, kipakileve.
黑小米是多納部落重要的農作物。
在每年七月左右,會舉行收穫祭,作為一個年度的終止,並藉此迎接新的一年,黑米有兩類,一為稻米種,二為小米種。但黑稻米的傳說已無可考,只有黑小米的傳說還留傳至今。
黑小米據耆老口述,是由深潭裡的神明贈送的黑小米種子,相傳也只有多納部落才有種植黑小米,小米除了是過去傳統社會裡主要食物,更是在慶典時是非常重要的贈禮,他除了代表一份定情的意義,更是勸導年輕族人愛護部落,尊重長輩,珍惜情誼的意義,含意深遠。
長輩們說,黑小米是神明所賜,不可以踐踏浪費,它象徵著族人的命脈,男士贈小米束給心儀的姑娘,代表著禮貌及情感交流,尊重生命,同時也是教育年輕人做人要踏實,作事要實在,大家遵循長者的鼓勵,代代薪傳,祥和至今。