Taiwan Yencu Mincu kacaua ’una poisua tamu vunai tamna ’ʉna. karanana cuku, ’una karanana nganai, makai Sumukun “kaviaz” misee nguani. Sumukun tamna kari, sua kaviaz ia “tangria”. ikita Kanakanavu “tamu vunai” misee kita. tia mu’uru’uru “tamu” misee. sua “tamu” ia, siarupaca mita marisusuna mamarang. neni vanai ’urupacʉʉn na tamu vunai?
’una niurina ’ʉna makasi, miaa miana miana miana, ’una Kanakanavu tamna kina’ucanga, miaranau cu muru’ucangʉ, nakai koo pa kamanumanu. ’una ucani taniara, makai miana matirupangʉ cu mu’uma. tia cu pui’i tanasa. surumu tumatimana ’esi na ’itʉ’itʉnʉ, makai ’una ’a’ai ’esi tumatang riang, makacang nguani mukusa ’inia mincau. arakicacʉ kina’ucanga! sii cucuru ’una tacini ’a’ai sarunai matasa’ai ’inia. ariviʉn nguani pacʉpʉngʉ! manasʉ ’esi na capici sua manu tamna mamarang. mon ’inia nguani maritarʉ. miaranau maritarʉ! matarava vʉrʉngana cu, ’akia cau arapipiningi. moravu cu ’a’ai! ka’anʉ tarasangai tumatang, ka’anʉ cu tʉni maritarʉ. ariviciʉn kʉcʉ mita tanasa! makasua cu, pakaiʉn cu takacicini tamna manu ’apacʉvʉrʉ aratatia.
marivivini kina’ucanga ’una cu takacicini tamna manu. minkana’ua cu manu sarunai isua, matarava cu tʉni muru’ucangʉ cenana. nakai ’akia cʉpʉngʉ in tia muru’ucangʉ. ’inmamia tia miacara cuma, cina. makasua marangʉ cu cuma cina, aratʉkʉnʉ mamane. muru’ucangʉ cu nguain tamna kinvavara, ’una cu mamanu mataa nanamu, tuisua cu tamu sua nguain.
’una ucani taniara, surumu niara’akia sua tamu isua. ’akia cau tavarʉ’ʉ ’acuu nanu sua nguain? nguain tamna cani pininga tia marisiki tino’unaa tamu ’aravang. ’esi na nguain tamna tatarʉ nakʉnakʉ, cumacʉ’ʉra ’itumuru rapatʉ vunai. ’una tatia, ’una ti’ingai. niaranai kavangvang na uacani vunai tamna kava.
imua ’una cu niurina ’ʉna Kanakanavu. sua niarivi kina’ucanga na ’itʉ’itʉnʉ ’a’ai ia, manu tamu vunai kani. sii cucuru patimanʉngʉn kina’ucanga ’apacʉvʉrʉ, tʉni cu macuvungu murungisaa. vanai tia paso’e sikarʉ’ʉ, ka’anʉ cu muru’ucangʉ. makasua matimanʉngʉ miacara cani pininga isua. marangʉ cu matarava tamu kisʉʉn. pui’i cu vunai tamna capai, aratʉkʉnʉ cau tamna siacʉvʉrʉ. imua, matarava masini pasiʉn cu Kanakanavu, sua vunai makasua ia “tamu” kisʉʉn.
很多族群有「百步蛇」的傳說故事,對百步蛇有不同的稱呼。布農族的蛇類有稱為「kaviaz」是「朋友」的意思,可能與傳說故事有關。我們卡那卡那富族稱呼百步蛇為「tamu vunai」,要先冠上「tamu」的說法。「tamu」一詞我們平時是用來稱呼長輩的用語,如祖父;祖母。怎麼也用來稱呼百步蛇呢?
傳說,有對夫妻已結婚一段時間,卻沒有生出小孩。有天,太陽下山要收工回家時,突然聽到在斷崖的方向,似有嬰兒的哭聲,前往查看,是一位男嬰,心想他的父母應該在附近,就在抱著小孩在原地等到深夜都沒看到人影。嬰兒也餓的哭鬧了,就先帶回家,被夫妻視同己出扶養長大。
之後,夫妻也親生了兒女,後來嬰兒也到了可以結婚的年紀都沒有結婚的念頭,一心一意照顧父母到父母老邁往生,他的手足都結婚生子,他也升格為爺爺。
有天,爺爺突然消失,沒人知道去向?家人在他的床鋪底下發現大大小小的百步蛇的蛇皮。
族人才有此傳說,夫妻在斷崖上抱來扶養的嬰兒是百步蛇的化身,他為了報恩不結婚,全力照顧家人,年邁到了祖父的輩分,才恢復蛇的原形離開人類的生活,直到現在族人仍稱呼百步蛇為「tamu」。