Kunay ka Ngudradrekay ka yatali vanale kay Tayvange ka mialri ka kacalrisiane niiyane tuakucingalrenay dreele arakay ki becenge, si tarapawabecenge madu ki caicaili, ku pikay drekay, pikay labelabe. Ala singikay kuini ki tangimiamianenga ki tapawbecengane kelrete ku angivelevelane, mathariri ku kidremedreme madu ikay ki sakacekele madu.

Kadrua ku pacase ku senate mia kikay ikaynga kay kalrinda ki vai ki dramare, ai wathingale kay sidrumane patupapalra ki becenge dreele si thingale ka kalatumanane, ka kalamanemanenga iya si ngilribalribate ku vai lini, kadrua ku takatimathane tapasamaliane, asiluyane, mialri ka yakay ku lrisi ngukay ki becenge, lapasuusu si kasasulivate pakela ki nitaracailane lini.

Kikay kalrinda ki becenge, maramaw ki kalrinda ki Lawtia ka tarapawtaleke, suusu ki kalatumanane si kalapawmanemanane, si mialri ikay ku tutawlrisianane lini. Lakakalra ku ngukay ki kalabecengane si kikerenge mupakay miaki kalalrisiane ki kapairangane luka sicigace, ai taradraadramare kay kapairange, kay Ngudradrekay maulaulay turamuru, tualay ki kalaabisane pakela ki kalalrisiane ki tangidrakakalane, pasana taracaili, kaimaka vikavikalre, apamuinuinu, apatumatumane, maadrawlringa kay lrisi ki tuakalabecengane.

Kalaabisane, kaladrarangae, kalaeapane, kalalramulane, kaladrangalruane, kalakibecengane, kalapavaiiane, kalapubalrivane, kalalrisiane, tangidrakakalane, kaladamiane. Sana maka tulrepenge ki kalalrisiane tulrisiisi, ala muanga ki baavane ka caili ki atukalabecengane, si kisamulamula sidramadrama ku apacebeane si mudrata, ngiesane ku becenge si ngukalra ku apudaanane ki nitaracailane. Yakay ki becenge ku gathimi ku asiasipi ku kicacaligicigiri, naw tarapangiesay si ani kakalra ku sapakisuiplraneli ki sakacekeleli amianay makanaelre.

Ai, kikay kaika amalrane pangimia ki kalrisiane ki kapairangane, maduay ka sangitatutangadranane ki Ngudradrekay ku tapanianaikane lini,ki caicaili, athingalane ku asiluludane ku apangimiane ngudalrane pawtaleke si kaiasawlra ku sakualrialri lini, si maramaramaw ku tadaadavacane ki cekele lini.

魯凱族在還沒有紙本日曆以前，一年的生活作息運作，就是隨著種小米的進度，小米的變化，和部落文化所舉行的大小儀式，及禁忌行為規範而走的。雖然規定相當繁雜，這個不行，那個也不行，但是，活在部落中每一個家庭，每一個人，都會按禮行事，如此配合，才能心安理得的在一生中的小米圈，平凡的，高貴的，看著小米快樂生活。