mina hitay ku waw naaba’, aring ci cu tikay magiyay tinqalangan niyam i maqiyanux qalang na Siputu’. asisaliy mha ukas tiykay a baqun mu ka Gagagaga’ niyam nanak. balayq gi gumluw ci makibaq cku kumurungu’ ku Yunwexue’ ru’ miraraya’ hayhayi’ laku baqun mu. minusa’ kuwing qalang na Niyusilan gumawwag cku tinqalangan nha’. aring ci cu ukas a baqun ruw kahaniy, qutux qayaw mu qalang aniy inu’ ga, sukuun mu ca kisleq ru’ siturahuw mu cubalay ku Gagagaga’ na Itaal.

pata’tu’ cubalay ca kisleq mu ku inusa’ mi gumawwag i 屏東三地門 qalang na大社.maskakaru’ cu kinku nanabakis nha’, magunawu’ cami, muwng ci panawagi’ ku nabakis na Paywan, ini’ baaqiy cu makasiun ca rawweq a booq na rawweq, ga’ baliy mi kinusa nanu’, lungulungun ku ‘buk nha’ cuwnga’ , papgiyayun magnuhiyi’ cabuwiynah na qalang, apxan na cuquleq a Gaga’ …, ani giniun ga’ maknamatimati’ na’ i maqiyanux ru’ baqun mu tikay lku nanabkis i tinqalangan ka ararruwa i masiukas.“hahcuwalun i cuma’rux(男)(cumaqqruw-女) lawwiy ku Gagagaga’ na Itaal”? ayhung cu sipturariax cubalay ku waw kahaniy, asikiy ita’ ka ulullaqi’ lku mahangal rumuruwag la, yaniy cubalay capaang na langaag na kisleq mu.

kahaniy sipacpung cku sipa’uwah nha’ ka riax na balku’, ralu’, pilikaway… ga, muwa’ na habaag ku itaal ka muwah i umangay, magunawu’ ru’ rumag papkararaya’ cu kinqiyanux na tiqalangan mha ku linanglung nku tawki’, ga’ muwa’ na sipagluw niya’ cku wawwaw na tinqalangan i runiy, nakiy miraraya’ ku kinqiyanux nku mintawwaw. paknamatimati’ ci makibaq cu kayi’ mu na Matu’uwal ru’ kiyumun kahabaag ku gamil na Gagagaga’

“gamil na Gaga’ ku kayi’, matgapawng ku kayi’ ga, masiukas cubalay uwiy lku Gagagaga’”.“maghaghap aniyinu’ a rngu’ na Itaal lga, tayhuk kiya a rawq na Itaal, qalang na Itaal”. makiya inu’ ku Itaal ga, kikiya ku imuwag(男)(imu-女) na Itaal, aniy kanuwan ga, iqaat paptupiyux ku linanglung ta’ ru’“manwawiylak cumiax ku makababaw na rawrawq ga, paki’yaniy ku ciax ta’”.

kaa ungiiy ku cinarxan su’, laxiy cubalay ku umungi’ cu balayq na Gaga’ na Itaal uwiy, asikiy sipahangal ta’ ku paubuw cku Gagagaga’ ta’ nanak. pakapayux a sumqaqarax cku raan kahaniy, ga’ maknamatimatiay ti cumru’, baliy ti iqaat gagualu’ ni Yaba’ Utux na Kaal!

 自幼與家人在都市生活，對原鄉一無所知。所幸有機會參加活動得知基礎概念，對文化的認知從無到有，從膚淺態度到尊重理解，使我對自身族群產生認同。

研習中，印象最深刻的是三地門大社部落。我們到文化健康站與排灣族長輩們聊天、遊戲、欣賞古調，不知不覺感動的淚留下！想起這些長輩們歷經磨難、被迫遷移家園、文化打壓，卻還依然刻苦生活，驀然反思自我，才領悟到故鄉耆老逐漸凋零。如何重振原住民傳統文化？這條艱鉅的道路，必須由我們年輕人努力推動，也使我更確信心中的目標。

經過省思過去舉辦之部落文化活動，我將努力學習族語，探索部落文化根源，並協助成立「汶水泰雅語語言發展協會」、完成「泰安鄉語言地圖」及研究「汶水泰雅語與其他族群語言之比較」。

「族語是文化的根本」，族語失傳，族群文化必然走向消失。原住民精神存在的地方，就是原民的土地與故鄉。因此，無論世界如何變化，我仍不失原色。傳承文化是責任，縱使前途充滿荊棘也在所不惜。