mina hitay ku waw naaba’, aring ci cu tikay magiyay tinqalangan niyam i maqiyanux qalang na Siputu’. asisaliy mha ukas tiykay a baqun mu ka Gagagaga’ niyam nanak. balayq gi gumlu ci makibaq cku kumurungu’ ku Yunwexue’ ru’ miraraya’ hayhayi’ laku baqun mu. minusa’ ci qalang na Niyusilan gumawwag cku tinqalangan nha’. aring ci cu ukas a baqun ruu’ ka hani, qutux qayaw mu qalang ani inu’ ga, sukuun mu ca kisleq ru’ siturahu mu cubalay ku Gagagaga’ na Itaal.
pata’tu’ cubalay ca kisleq mu ku inusa’ mi gumawwag i Pintung Santimn ka qalang na Tas’. maskakaru’ cu kinku nanabakis nha’, maganawu’ cami, muung ci panawagi’ ku nabakis na Paywan, ini’ baaqi cu makasiun ca rawweq a booq na rawweq, ga’ bali mi kinusa nanu’, lungulungun ku ‘buk nha’ cuwnga’ , papgiyayun magnuhiyi’ i qalang ca buwinah, apxan na cuquleq a Gaga’ …, ani giniun ga’ maknamatimati’ na’ i maqiyanux ru’ baqun mu tikay lku nanabkis i tinqalangan ka ararruwa i masiukas.“hahcuwalun i cuma’rux(男)(cumaqqru -女) lawwi ku Gagagaga’ na Itaal?” ayhung cu sipturariax cubalay ku waw ka hani, asiki ita’ ka ulullaqi’ lku mahangal rumuruwag la, yani cubalay capaang na langaag na kisleq mu.
“gamil na Gaga’ ku kayi’, matgapawng ku kayi’ ga, masiukas cubalay uwi lku Gagagaga’”.“maghaghap ani inu’ a rngu’ na Itaal lga, tayhuk kiya a rawq na Itaal, qalang na Itaal”. makiya inu’ ku Itaal ga, kikiya ku imuwag(男)(imug -女) na Itaal, ani kanuwan ga, iqaat paptupiyux ku linanglung ta’ ru’“ manwawilak cumiax ku makababaw na rawrawq ga, paki’yani ku ciax ta’”.
kaa ungii ku cinarxan su’, laxi cubalay ku umungi’ cu balayq na Gaga’ na Itaal uwi, asiki sipahangal ta’ ku paubu cku Gagagaga’ ta’ nanak. pakapayux a sumqaqarax cku raneq(男/ raan-女) ka hani, ga’ maknamatimatiay ti cumru’, bali ti iqaat gagualu’ ni Yaba’ Utux na Kaal!
自幼與家人在都市生活,對原鄉一無所知。所幸有機會參加活動得知基礎概念,對文化的認知從無到有,從膚淺態度到尊重理解,使我對自身族群產生認同。
研習中,印象最深刻的是三地門大社部落。我們到文化健康站與排灣族長輩們聊天、遊戲、欣賞古調,不知不覺感動的淚留下!想起這些長輩們歷經磨難、被迫遷移家園、文化打壓,卻還依然刻苦生活,驀然反思自我,才領悟到故鄉耆老逐漸凋零。如何重振原住民傳統文化?這條艱鉅的道路,必須由我們年輕人努力推動,也使我更確信心中的目標。
「族語是文化的根本」,族語失傳,族群文化必然走向消失。原住民精神存在的地方,就是原民的土地與故鄉。因此,無論世界如何變化,我仍不失原色。傳承文化是責任,縱使前途充滿荊棘也在所不惜。