aicu a tjacekeljan na tjainan, izua ita a sinan mazangilj, kurakurar saka ’ucengecengel a tjainan, napenakisumalji timadju, mavan a kakikelekelan nua tjainan a mapuljat. izua uta ’ucengecengel a tjangayu a tjainan, inika masengseng, keman sakamaya. azua zumanga tjainan vaik a kivangalj, a masengseng, a kisumavan tua nasengsengan anga nua tjainan. au saka nu liavanga tjainan itua tjauma’an, inika anga makaya tjaljutjuma’ a zuma tjainan, pai kitekaz a zuma tjainan. kitekaz nu aya, vaik aza zuma tjainan a kiayan ta kina mazangilj, tjaljutjuma’ aza zuma a kikelkel ta za va’uan a uri sanmazangiljen. pai nu vaikanga aza kina a mazangilj, makitekaz anga aza kinaizuan a uma’ a tjaisangas aya itjen.
izua malivu na tjainan, malivu nu aya, vaik a tjainan a mapuljat a sema zua ta va’uan a uma’. nu miperepereper tiamadju, nu cada aza pinuriuma’, saka maluljay i djalan a za mazangilj, semekez anan sa kicaing ta kasiv, aza zuma tjainan kiyupungan sa paselemi a mapuljat ti mazangilj, marekutj tu alapen na zuma, nu masululjayan anga tiamadju vaik anga uta.
kasicuayan nu uri malap ta tjainan a pasauma’, tjara semangas a karim ta za mazangilj, nu djiname’ anga a za mazangilj, pa’adjayan ta ’uvalj a pita kula, sa pavengetjan a pitjaladj ta karangu. nu tja ’atazuain, mavan a mangetjez a mapuljat a tjainan a ’emupung ta za mazangilj niamadju. sa pasatjaladji ta sikau na vavulungan aza karangu a ’inupungan na tjainan. nu semauma’ anga pasazuain anga ita papa’uzipan ta tjainan a lukulj, pai tjaljuzua anga tjiamadju itua va’uan a uma’.
aicu a tjainan izua sinanmazangilj, titjen a paiwan zuku izua uta tja mazangilj itua tja ’inaljan, na seman pazangal ta mazangilj aicu a tjainan, titjen a paiwan zuku namaya uta, na seman pazangal itjen tua tja mazangilj, manasika aicu a namayatucu a kakudan na tjainan, uri mamav katua tja kakudan a paiwan zuku, a na penakisumalji angata.
蜜蜂有「蜂王」,蜂王很特別,比較大隻,是黑色的,是被蜂群呵護照顧的蜜蜂。當蜜蜂多到蜂巢容納不下時,就要進行「分群」。分群就是會有部分蜜蜂跟隨原來的蜂王離開,其餘的蜜蜂留在原處照護新蜂王。malivu是蜜蜂傾巢而出遷徙到新的居所過去,如果要養蜜蜂,一定要尋找蜂王。
從前老人家說,採蜂蜜時最好不要全部採收,要留一些給蜜蜂當食物才好。mazangilj是「蜂王」也是「貴族」的意思,蜜蜂跟排灣族的社會組織有相似之處,真是奧妙極了!