a pasusanga kata pasuvililj nu mangetjez ta vali tjalja remaljiz sakamaya, avan nu sikapeljupeljuq nua pana nua veljeluwan sa milayap a zaljum a malaing tu pasainuinu. nu tjemelju itjen nu kaljavevewan, nakuya a ika kilaut tu pakainuinu a zaljum, nu rimurimuk nakuya tjemelju ika sun a pulingalingav tu namasikasiv tu maqarubarubay a qaciljay gemagalj aravac.
nu naqemudjalj sa patje siyusiyuc a zaljum, matjatjiyatjiyak itjen nu izua tja saladj a vavayavayan a ramaljemaljeng a kakedriyan sa tje kisan tjaizaya, nu macidilj itjen masikinacu itjen a papesadjelung ta tja kinacavacavan sa tja tukuzan nu tjemelju itjen. izua nu neka nu tja kinacu, cemavulid itjen ta qaciljay aya ti vuvu. nakuya angata a ika temukuzan aya uta, awa nuaya itjen, izua nu tjemakulakula a zaljum, maqati a tukuzan a tja kitarangan sa pupicul itjen a paqecev ta zaljum. sa maqati uta tja sikikakeljang tu patjainuinu a kinaqacan na zaljum, tja ljiban a tukuzan sa secekecek ta kadjunangan. nu patjevaruvarung anga a zaljum, semevalj itjen ta vavayavayan ta kakedriyan a tjemelju. pupicul aravac a zaljum, tja qecapen ta tja cungalj a uqaljaqaljay sa tja kigemec. nakuya putideq kata calag na nasemevalj tja nuitjen, mayangata masiyaq, tja nakuya tja sipacay!
a ramaljemaljeng tjemavang ta pana tu pakainu a tjemelju a tja serenguaq. izua nu kipaqaljuqaljudj sa ljemenguaq a maljaviljaving ta pana, nukuya paqecev aravac ta zaljum tja pasaladjan nu cuaiyanga, sa pakapacuni ni cemapadis izua sakamaya a qaciljay a tjagulj a na qemeceng, tja su ljauzan sa tja pukeljangi ta qaciljay, sa ika pakazuanan na qaljiqalji, tja pukeljangan uta a naseljenguaq a djalan. izua nu kidranav a tja sudju a mitjepanan, a kiljaljava kicacevungan a mapana tja nu itjen a kemasivavuavua. tjalja paqenetjan aken nu icengeceng ta masalusalut, aza kaljavevewan nuri matjumaljiyaqaljan itjen a masalut tja tinuqulj a tja ravaravain, izua nu remaselem a tja sudju a mengetjez a kiqepu mayakinaqaca na zaljum, ljakua neka nu tjeveng kumalji a ita, nekemuda mun nu tjemelju akuwa neka nu tjeveng nu tjayain? djemeli sakamaya tiamdju ika temevela! patje tucu nu ljemikayan a makatjakaka matu sitiyavan a tja inecevucevungan, aiyanga a tja parekiljivaljivak a tja parepusalasaladj matu kitja kudai sa tja pacikeli a tjakakudan a napenuzangal.
河水湍急時水道容易改變,雨季渡河時要注意水位高度,水黃濁的時候不要隨意渡溪,因為大水夾雜木材及滾石非常危險。
水位到達腰際時,我們會牽手渡溪,輔助渡溪的人,一定是站在被輔助的上游。過河持著竹杖,除了增加定力,也能偵測水位。老人家稱湍急的水流為抓腳的水。水到胸部時,要背著老弱婦孺過河,被協助過河的人,雙手緊扣、雙膝夾緊幫你渡溪的人。水流急時,要斜切渡溪,減少阻力,看到水花,代表有石頭,要從石頭下方走,安全通過時,記得做記號。
排灣族許多部落擁有自己的河川,渡溪為生活中重要的一環。仰慕姑娘的男孩會假裝去捕魚,等待心儀的女孩,期待能背她們過河。