朗聲四起

soni tia kita poisua kasima’ʉn sikaisisi “minana”. neni vanai tia minana? vanai sii tia ’apucanʉ tapinange. neni vanai tia ’apucanʉn? vanai sii tia ko’ua nguani nimʉkʉa vina’ʉ. cau masini tamna siacʉvʉrʉ, cucuru niarakaranana cu mataa miana. sua mastaan tatia karanana ia, poisua kʉkʉnʉa. sua umʉkʉa mita karanana cu kavangvang. nguai sua maraa ka’anʉ cu mumʉkʉ vina’ʉ. manasʉ miaa maimʉʉn cenana miana, ’esi na tanasʉn mita Namasia, ’una cu cau kacanaa cumacancu, nakai ka’anʉ pa mapunarʉ, ka’anʉ musutampʉ kʉnʉa cau, imua mesua cucuru kʉnʉa ia vina’ʉ pa.

’esi na ’umo’uma vina’ʉ sua maraa ’itumuru. nukai mumʉkʉ ti’ingi tammi, tanʉkʉ, viaru, kuia mataa taparu. sua isi ia, camai kisʉʉn. kavangvang cau tamna siacʉvʉrʉ ia, takurʉnʉ na vina’ʉ tamna cumʉcʉvʉrʉ. aranai na ka’umo’uma, kumakai, rumarapʉ, tumatakʉtakʉ matarava rumaravisi cʉnʉ. manasʉ tia maca’ivi usʉpatʉ vuanʉ. kavangvang isua ’una tia kaisisia ’inia. makasua kaisisi ia, ’inmaamia kakana’ua tʉni matipa, ’akia mamanu tamna to’unaa.

matarava mesua, tia cu karanana cumacʉvʉrʉ vina’ʉ, tia cu ara’una vʉra. matianai cu mangucunu pʉ’ʉ vina’ʉ. katangiria cau ia, tia cu ’una tapinange ko’ua kumakʉnʉ. imua tia kaisisi minana. tʉni cu mamanu matipa. marivici tarʉtarʉ, kʉvʉ, kauvu, tuapapa kakana’ua marisusuna makasi, “’umo’uma maku nesi, vina’ʉ maku isi, ’akuni ko’ua kumakʉnʉ!”. makasua pupui’i marisusuna! vanai sii cucuru kasima’ʉn! manu tati’ingi mastaan na kakana’ua kipatʉsʉ. sua minana ia, tia kipatʉsʉ cumacʉ’ʉra namuriungu, makacang makacʉkʉna ’inia mapuca tapinange. noo maparaupu pa totasiarʉ nukai tia cu rovana, mesua mastaan’itumuru tapinange. imua makasi mamarang, “tia mata’uru tapuroo makacʉkʉna, marivivini puka aratʉkʉnʉ”. kanasia minana taniara, nguai sua kacangara manu tati’ingi, vanai sii kanaira cu cau mumʉkʉ vina’ʉ, makasia kasima’ʉa taniara, miaranau cu ka’anʉ cʉ’ʉrʉʉn.

masini ’apaco’e maraa kanaira cu cau mumʉkʉ vina’ʉ, nakai makai isi, cucuru miana tamna siacʉvʉrʉ. ’apaica kita sinatʉ isi, takutavarʉ’ʉ makananu tamutamua tamna nipaicaa.

談個有趣的祭儀稱為「趕鳥祭」。小米結穗了，農人擔心鳥來啄食剛結穗的小米，要進行嚇鳥儀式。小朋友可以參加，帶著竹夾響板、木製響板、拉板去小米田高呼：「這是我的小米田，不可以讓鳥雀來偷食！」如此呼叫數回。往往小朋友比大人更認真。驅趕鳥類講求眼觀四方，迅速驅趕，晨間與傍晚是鳥類覓食的最高峰，長輩說：「要比麻雀先到，比貓頭鷹晚走。」趕鳥的季節是小朋友最開心的日子。現在很少人種植小米，這樣的場景已經多年沒有再現。