朗聲四起

soni tia kita poiisua kasima’ʉn sakaisisi “minana”. neni vanai tia minana? vanai sii tia ’apucanʉ nguani. neni vanai tia ’apucanʉn? vanai sii tia koo’ua nguani nimʉkʉa vina’ʉ. cau masini tamna siacʉvʉrʉ. cucuru niarakaranana cu mataa miana. sua mastaan tatia karanana ia, poiisua kʉkʉnʉa. sua umʉkʉa mita karanana cu kavangvang. nguai sua ka’anʉ cu mumʉkʉ vina’ʉ. manasʉ miaa maimʉʉn cenana miana. ’esi na tanasʉn mita Namasia, ’una cu cau kacanaa cumacancu. nakai ka’anʉ mapunarʉ. ka’anʉ musutampʉ kʉnʉa cau. iimua meesua cucuru kʉnʉa ia vina’ʉ pa.

’esi na ’umo’uma vina’ʉ maraa ’itumuru. nukai mumʉkʉ ti’ingi tammi, tamikaru, tanʉkʉ, viaru, kuia mataa taparu. sua isi ia, camai kisʉʉn. kavangvang cau tamna siacʉvʉrʉ ia, maripi na vina’ʉ tamna cumʉcʉvʉrʉ. aranai na ka’umo’uma, kumakai, rumarapʉ, tumatakʉtakʉ matarava rumaravisi. manasʉ tia maca’ivi usʉʉpatʉ vuanʉ. kavangvang iisua ’una tia kaisisia ’inia. makasua kaisisi ia, tia patangiri maucʉng. mataa ’inmaamia kakana’ua tavara’ʉ matipa. ’akia mamanu nukai nanmarua tamna to’unaa.

matarava meesua, tia cu karanana cumacʉvʉrʉ vina’ʉ. tia cu ara’una vʉra. pananai cu mangucunu pʉ’ʉ vina’ʉ. katangiria cau ia, tia cu ’una tapinange koo’ua kumakʉnʉ. iimua tia kaisisi minana. tavara’ʉ manu tati’ingi kipapa matipa. marivici tarʉtarʉ, kʉvʉ, kaupu. tuapapa kakana’ua marisusuna makasi, “’umo’uma maku nesi. vina’ʉ maku isi. ’akuni koo’ua! ’esi na taira kʉnʉa mu”. makasua pipui’i marisusuna! vanai sii cucuru kasima’ʉn! manu tati’ingi mastaan na kakana’ua kipatʉsʉ. sua minana ia, tia kipatʉsʉ cumacʉ’ʉra namuriungu. makacang makacʉkʉna ’inia mapuca tapinange. noo maparaupu pa totasiarʉ nukai rovana, meesua mastaan’itumuru tapinange. iimua makasi mamarang, “tia mu’uru’uru tapuroo makacʉkʉna. marivivini puka aratʉkʉnʉ”. kanasia minana taniara. nguai sua kacangara manu tati’ingi. vanai sii kanaira cu cau mumʉkʉ vina’ʉ. makasia kasima’a taniara, miaranau cu ka’anʉ cʉ’ʉrʉʉn.

masini ’apaco’e maraa kanaira cu cau mumʉkʉ vina’ʉ. nakai makai isi, cucuru miana tamna siacʉvʉrʉ. ’apaica kita isi, takutavara’ʉ makananu tamutamua tamna nipaicaa.

談個有趣的祭儀稱為「趕鳥祭」。為什麼要趕鳥？因為牠們會偷吃小米。現代的生活方式與以往不同，最大的改變在飲食方面。種植的農作也在改變，不再大量種植小米。以前，那瑪夏有人種植水稻，但面積不大，無法供養全族，仍以小米為主食。

田地裡種植以小米最多，混一些農作，如：地瓜、木薯、芋頭、玉米、瓜類或豆類等，算是副食品。作息圍繞在小米的生長周期，從開墾、整地、播種、除草到拔摘，大概要四個月，有些儀式大多講究嚴肅，而且只有成人能參與。

小米結穗了，農人擔心鳥來啄食剛結穗的小米，要進行嚇鳥儀式。小朋友可以參加，帶著tarʉtarʉ、木製響板kʉvʉ、kauvu去田地高呼：「這是我的小米田，不可以讓鳥雀來偷食，你們的食物在野地！」如此呼叫數回。往往小朋友比成人更認真。

驅趕鳥類講求眼觀四方，迅速驅趕，晨間與傍晚是鳥類覓食的最高峰，長輩說：「要比麻雀先到，比貓頭鷹晚走。」趕鳥的季節是小朋友最開心的日子。現在很少人種植小米，這樣的場景已經多年沒有再現。