Kanakanavu cecenana tia matacuvungu kaisisi “Mikongu”. vanai sii ’una kari miana, sua vina’ʉ ia, nivua kani “Tapucarake”. mesua
’arupatuturu Kanakanavu mataa Tapucarake, noo ’una cu vo’orua vina’ʉ ia, tia maripiningi kungangaan ’inia. nakai niarasurumu Tapucarake ara’akia. ’akia cau tavarʉ’ʉ ’acu nanu sua nguani? ka’anʉ roimi Kanakanavu nimovua nguani rapʉ vina’ʉ. sua nguani ia “tamu vina’ʉ” kisʉʉn Kanakanavu. cecenana ’apaica kari mesua, maripiningi vo’orua vina’ʉ. nakai miaa koo pa matarava Mikongu ia, ’una pa cucumeni vanai vina’ʉ sikaisisi, sikara in sua kanganiʉn ia “Karianasau”.
Kanakanavu tamna sikaisisi. ’itumuru tia ’utumʉkʉnʉ kaisisi. nakai sua kaisisi Karianasau ia, tia cani pininga kaisisi. noo cumacʉ’ʉra ’una ucani ’ʉnai, tia mamanʉng ka’uma. cani pininga sarunai ia, tia mara capuku cumacʉkʉcʉkʉ ’inia. sua isua cucuru kanganiʉn cukanang. ’esi tumatuturu, sua ’ʉnai isi ia, ’una cu cau tia ’urupaca ’inia. cau cucumeni, cumacʉ’ʉra capuku cukanang isua. tia cu marakiu tikirimi cucumeni ’ʉnai. isi sua miana tamna niurina ’aisan.
paira noo vo’orua cenana, ka-1 vuanʉ tia cu matirupangʉ. sua cau cani pininga, tia pacʉpʉngʉ makananu mamisa ’ʉcʉpʉ. noo ’una cu mamanʉng ’ʉcʉpʉ ia, mesua tʉni cu kaisisi Karianasau. tia mucmʉcʉm cani pininga mukusa tia ka’uma ’ʉnai. mata’uru mon na ciciri ti’ingai ’ʉnai, tumatakʉtakʉ cʉnʉ mataa marikʉpʉ ’ʉnai. macuvungu cumacakʉcakʉ capuku. tia pa katatamu ’inia. taniara mesua kuca’ania, ka’anʉ tia kuvangvangʉʉn kʉnʉa. sua tingasʉ kʉnʉa ia, upucuʉn tumatini na taru’an tamna ’ucu. sua ’imi in ia, macakuarʉ kʉnʉa ’una tingasʉ.
akini taniara, noo pusu’ʉcʉpʉ mamanʉng. kavangvang cani pininga, tia cu marivici makai numanʉ, kakamarʉ, tuku, tarimu. tia pa marivici cucumeni umʉkʉa, makai tanʉkʉ, tammi, ’aricang. sua isi ia, tia umʉkʉn na ’uma vina’ʉ tamna ciciri. taniara soni puisia karapa’ici, tasini mataa vutukuru ’arasakai. aka kangvang masitatia pokari, arakuracʉ na mamanu. noo tia cu matiananai putukio, mastaan puisia ’umu’ututu, ma’asʉngʉ.
卡那卡那富族每年會舉辦米貢祭。米貢祭之前還有與小米生長相關的儀式,最重要的就是Karianasau開工儀式。通常在新年第一個月快結束時,要留意夢境,有好夢就可進行。凌晨由家長帶領全家到預定開墾地,首先清理邊邊的一塊土地,在田地的周邊繼續插上打結的芒草,同時要進行katatamu滴酒祈福。午餐刻意不吃完,所餘要包起來懸掛工寮主柱上,象徵食物豐富有餘。翌日全家帶著農具跟小米以外的副食農作,這天禁酒、吃辣及魚蝦。尤其忌放響屁,打噴嚏。