izua ku sitjaucikel a senai nia vuvuanga, nutja sisenai tjapadjalim itjen uta amumalj, inikatjen a masupisupil. macaqu a kisedjam tua nguanguaq a quljav na quljimamarav, “ nu i ljegeljegan sun, nasequljimamarav sun. ” nui kaqepuan matuquljimamarav a su kinamalangn aya. kisun a kemeljang? aicua sipakalevaleva sipapiayayan tua vavayan! a uqaljaqaljai nu kiquljimamarav sipakaleva ta sudju, nu gaugaven sipagalju sapacaingan a pitacaubu a pakialalang a kisamiyayan! paru situcuan asipacaicaing a lalang, temalidu aparuwarut a sicuacuayan!

“ nudjemeli ti ljiyadadan tiljiya kakayin ayamen! ” nulemangdanga tua quililj a qayaqayam, namapuzangal turi sekiqaivuan tu secevung tua sudjusudju aya. “ kavalanga liyapiyap palaliqun tu punat! ” pukavala tu meqayaqayam a tjemkulj tua gadu sa kiqepu tua sudju siniaya. izuauta “ kavalanga liyavangen patatizulj tu semekeljen! ” kavala a paljangpang sitizutizulj a umaq  a maqiljainu, inika matjatjaulaula aljemitaqadav siniaya. “ tjamulamulang i surur marekutj aken a raras ” aicua pausev a vavayan, ikaken a temuru a kisulid siniaya. kasicuayan, pakatuasenay a pakinemenem tua ikapena’etelengan a vavayan au’aljay, mavan tja sikeljangan tua  namakuda apacengceng akakudan a situluan kasicuayan.

nusemanqimang ta sacemel, “ paljayljay qacengelan rudangasan kiku pinalaliljuk a ku paljayljay ”. qacengelan nuaya nadjemameq ta vavui, rudangasan nuaya nadjemameq ta sizi, qadjeljeman nuaya nadjemameq ta takec. rutaqungan nuaya nadjemameq ta venan. pinakacadja a sikizengezenger tua inalapan kaqemaljup.

aicua a marekasenai, tjara madjuludjulu satjekacaqu, ljakua rinamaljengan a kakayan, maruazua qayaqayam(liyapiyap) aya; gadu(punat) aya; temkulj(palali’un) aya, paljangpan(liyavangen) aya…

tjalja mapaqenetjan, tjalja ljemakacan a senai a sicuayan! titjen a paiwan zuku, kemasicuai maretimaljimalji masanlialiav a sisenayan. nuparutak, nutemangic, numasalut, numaljeveq, nusemanqimang, nupusawsau, nusalialim kata numasudjusudju… macaqu aravac a sicuayan, sisanparutavak, silji’ayan a puzangalan ta tjengelayan ta vuruvuran a sinljavakan apenuljat i vinarungan. aicua mareka senai na ramaljemaljeng, ulja tja seljudji a sasenayan a palalautanga…

古謠，是短短的歌詞卻藏著人生的哲理。像是會借用「吉丁蟲」的光彩耀目，來形容心儀的姑娘。當時的吉丁蟲可以當成表達愛意的禮品！

若遇見報喜鳥是代表好預兆，期待在路上聽見鳥笑聲，便能與私慕的人相見。也幻想變成烏龜那重重的「家」，得以形影不離！或是變成一隻會飛的鳥，飛到他愛人身邊！

從歌謠可以知道以前是生活保守的，男女的行為舉止不可以隨便。「綠蛹」這首歌在隱喻男子臨危不亂、謹守分寸的意思。還有用來誇耀獵物的歌，如「’ucengelan 是隱喻長得黑黑的山豬vavuy」；「kavaluan是隱喻已長獠牙的山豬vavuy」等。

這幾首都簡短易學，但是有許多名稱都是古語，學會古謠和可以重新認識古語！排灣族的歌謠種類還包括婚、喪、喜、慶、工作、離別、五年祭、打獵讚頌等等。希望我們能將歌謠一直傳唱下去。