kasicuayan a pakata qemuma, peniliq anan ta kadjunangan a qaqumain, kumalji a calisilisi a kazatazatan, lemivas sa ljemama sa kavacuk. nu ljemama demaicanan ta indatan, kemasizaya a pendjek nuljemama, lja gemaljugalju a pasalauz a sapuy, tu inika maljama tjuzuma cemecemel, gemagalj ta cawcau ta sacemel. nu makaljama qemuljic sa kavacuk, vatjen a qau kata kasiw sana semangatj. kumalji a i dangadangas a i cevaceva, ikanga samacunuq atalem.
a kay nivuvu, pasusu sakamaya tua sivaikan nu kaljaneman, namapenetj tuanema sitaleman. nu sangasan a qiljas mavacuk, nu sikasanmusalj kata tjelulj a qiljas, temugut, temalem tua qarizang, nu sikatjelulj kata simatjelj a qiljas ki qemusul temalem ta tjalav, nu sikalimalj kata nemelj a qiljas, masik, nu sika pitjulj a qiljas kivaqu, nu sikavalulj a qiljas kitjalava. tazua tjemiljuwar ta gang kata kiyaw. patagilj a masalut. nu sikasivalj a qiljas djemaudjaw sa kiljumay, nu sikasimuluq a qiljas kiqarizang, nu sikasimuluq tu ita qiljas kivasa, nu sikasimuluq tu drusa qiljas cemapa man aradj, nu masucavilj makayanga kivurasi kipuk. mayatazua saliman tua qemuma a sikudanan a ljemitacavilj.
a ramaljemaljeng nu penaula ta kadjunangan, piljaqedi ta upu a temalem ta malaing tu siyak, qarizang, puk, kuva, djaudjaw… tu sitalem a pitua tjinugutan. ljakua a talem, tja pacacadjacadjain.
nu makatjugut sa qudjalji, nu sipakatjelulj nu sipakasimatjelj tja liuliven. nu ljemigiljigim anga, nu kadrusadrusanga nu mautjelu anga, patagilj itjen a masik. nu masiasik itjen aza namavalid tja pakakiluvaluvad, aza inasik, tja sitavalj tazua lualua a vaqu. nu tjemangebu anga vaqu, kiqau a padjulu tu semanpakpak sapakelayan a lalaya a kungkung, tua sivilad ta qayaqayam, saremuar auta tua kaizuanan nu zemazaw.
nu lemangeda ta zaing na kerilj, tja legelegen aza kungkung, cabcaben aza pakpak, pay miperper a maviladj aza kerilj! u kivadaqan tivuvu, akuika masepelj ayaw azemazazazaw? “ kedri a saliman! ” aya tivuvu. aza temeqic ta sikaw, cempu ta cepeng ta karangu, malaing a sengesengan. sa nuizua saladj maretjaucikecikel, masasenasenay,.“ kavalanga! sicuayan! ” ayaken tjaivuvu a temevela!
早期農事會選地,先伐樹燒雜草再鬆土。堆起灰燼,整地橫擺竹木條以攔土護坎。種植依節令,如:一月開墾整地、二三月種小米,年復一年,老人會在空地、石堆坡坎邊種其他雜糧不浪費空間,如:長豆、地瓜。
小米播種後,在第三四天,開始除草,這期間要常巡視小米田,小米結穂以後就要採刺竹作趕鳥器,建竹編的平台,搭草寮,看守小米園。看守小米園的人可捻線或編織網袋、竹編方籃或腰籃。傍晚,較遠的可能住工寮或回家。