izua za kemasicuacuay a tjaucikel tua patjara tinagiljan nua nitjen a kacalisiyan a qata. a tja sevalitan na djemekep tua quljicacinglav, sa piliqi a nganguanguaqan a maca sa pataudan ta qavu na kasiw. sa caqevii a pitjaladj ta valanga aya. sa izua saluan ta cemas, tu uri venqac tua tjalja bulayan a pakaleva tjayamadju aya. ka sikapusalj a qadau, cekaljen aza valanga, manu izua maljian a vuteqiteqilj a galiljegilegilj a matu vangalj a kinakemudan. nasememalji a paqulid! saka aicu a bulayan na vangalj, si papungadanan tua “ qata ” aya. qau kemasizua madjadjas anga aicu a kinasaluan nua tja sevalitan a qata. sa azua a mareka maretimaljimalji a qata, pina tjatju ngadanan, pina tjatju nasian uta. namaytazua a pinakazuanan a kiniveqacan nua  qata.

aicu a qata, ayatua izua namaqacuvung namarasudj a sipacunan tua sikudakudan. saka azua sini papungadan a na pazangal a qata, avanazua “ mulimulitan ” aya. maretimaljimalji a kinaquljavan. azua sipukeljang savid a vucelacelay sa tjelju’an a malang tua maljiyan a vecik kata quljau. aza maru “ kurakurau ” aza maru “ luseq na qadau ” aya a mulimulitan.

a za “ zakau ” a mulimulitan, sinialap taza kinbulayan a maru iku na ‘’zakau’’ aya. izua za na sauqaljay a mazazangiljan, venuqesi a kemasi kalevelevan tua liaw a qata, pakeljang tua tjengelayan ta savavayan a sudju nimadju, mavan aza “ zakau” a mulimulitan aya.

saka azua “ luseq na qadau ” a milimilingan maitucu aza tjaucikel, kasicuayan na sepadutj a qadau tua qinaljan a maturi djaljunen a qaljiu aya, selapai a zalangezangan, matu kikemada sa maqulip a qadav aya tazua a caucau.

izua ka makatalj, aza valjau naza mazazangiljan, ka lemikezalj tua vaqu, aza liulj semusu ta ladruadruq a pucevuljan. manu masavuta aza qadau sepakacu tua liulj, qau, maitazuanga sa kiciur a ljevavau a ljevavau…tjalju kalevelevan. qau kavaivaik a qadau, peluseluseq sa djuadjuas ta luseq ta makavaljayan…avan anga siayaya a “ luseq na qadau ” a mulimulitan aya. aicua patjara tjaucikel nua qata a mulimulitan, bulay aravac! padjalim itjen a kisasusuan tua tjaucikel dri! nu izua tja penazangal a palisiyan katua tja sikaqepuan tjasi  pacaying a kialalang sakamaya tua tja puzangalan. 

據說古時候，排灣族的祖先捕捉了各種蜻蜓，採下美麗的大眼睛混在木灰裡，再用木臼覆蓋。他們相信天神正在創造最美麗的禮物。第二天大家掀開木臼，目睹晶瑩剔透的彩珠，後來族人就稱這些珠子為「’ata」，意即美麗的果子。所以琉璃珠別名「蜻蜓珠」。排灣族人相信琉璃珠有靈性，各有名稱和等級之分。

通常項鍊的中央珠以白色為底，帶有藍紅黃等紋彩，如「孔雀之珠」，精美細緻如孔雀尾羽。相傳英俊王子為了迎娶頭目的公主為妻，從天際撒下了多彩絢麗的「孔雀之珠」為聘禮。

另個琉璃珠稱「太陽的眼淚」，相傳以前的太陽離屋頂很近，熱得受不了！有一天頭目的妻子煮小米時，蒸氣順著煙囪冒上去，太陽被逼得慢慢升到天空，太陽捨不得地掉下眼淚，成了珍貴的「太陽的眼淚」。

族人不管在婚禮或祭儀場合都會穿著排灣服飾，配戴琉璃珠以示尊重與禮儀。琉璃珠的神話故事令人著迷！象徵的意義很深遠，所以說「琉璃珠」是我們排灣族人永遠的共同文化遺產。