o tao do pongso am, ney makdeng na o alima so avat, a da ipanci a kaoranan no asa ngarnan a tao, ipanci ya do pongso a cinedkeran.
o rayon am, neymakdeng na, ipangahahap da no tao do pongso a mahakey do among no rayon, o cinedkeran am, teymakdeng a pangahahapan da, ori o karo no vehavehan kano aro a tao na maring so cinedkeran, o ikamaog no cinedkeran am, mangap so rappan na, pakalaten vavakong iirasan kano savilak na, a iyamaog sya.
sira teymateneng o tao do pongso a ya meycicinedkeran, no pabosbosen do o nivatkan a cinedkeran am, mazanod sira o asa ka ili a mapeyvazey sya, o peyanmoan da panhawayan da am, ney makdeng na ori a paka cittan so icicirawat no tao do pongso.
o alima so avat a cinedkeran am, mangdey do rayon o palwasan sya, a panaran so among no rayon. no omanam o meyvanwa am, powboten do kakamaligan a palwasen do vanwa, ka lino sya, itmen o iirasan, a ka seksek da jya no varok so katoroan na, ta peyvanwa an.
no meyvanwa am, somakey o asa ka tao a mahap so manok a manara so among no rayon, no teyka ni meyvanwa am, o ni makahaod am, lomwas sira, a mangey somoo.
no rayon am, tongiyan do vanwa o cinedkeran, ta pangahahapan da.
no komavos rana o rayon do apiya vehan am, ihawa da mararalow o cinedkeran, a kavalangan a kacimoyan, am ori o ipey kamalig no tao a palipan da so cinedkeran, ta ori o ikowney no pangahahapan da, ikehni na jyararalow.
o akman sang a ciriciring no tao kano icicirawat no tao am, jitavonasa, ta o ciricirng no tao kano icicirawat no tao am, ya teyapiya, ya teymakdeng. ori o ikowyat ta kamo a amvangon so ciricirng no tao kano icicirawat no tao do pongso.
yaten am, macinanao ta do ciriciring no tao, jitavonasa o yapiya icicirawat ta tao do pongso, inaoy no aro o kanakan kano malalavayo a tao, a makateneng rana do ciriciring no tao, o mahap so icicirawat no tao.
拼板舟以五對槳,俗稱的十人大拼板舟最具代表性,傳統上稱之cinedkeran。
捕撈飛魚的拼板舟是重要漁具,拼板舟的結構由船底板,俗稱船掌,船板,船漿、支架、船舵等,組合而成。
拼板舟的建造,在大船下水禮時,全體動員,精神動員,令人讚嘆,兼具傳統性、地方性、歷史性、文化性、典範性。
每年飛魚季開始的招飛魚祭,招飛魚祭的前幾天,部落漁團組的人,會把自己的拼板舟從船屋裡推出來,放在部落灘頭,重新擦油漆、固定、用木棉塞住漏水的地方,準備舉行招飛魚祭。
招飛魚祭時,有人會拿著雞,站在大拼板舟上,招喚飛魚。招飛魚祭結束後,首祭漁團的人在夜晚推大拼板舟出海,用火把捕撈飛魚。
大拼板舟在飛魚季期間,一般都擺在部落灘頭,方便飛魚捕撈作業。
飛魚季結束,在收獲節之後,為避免大拼板舟在部落灘頭日曬雨淋而損壞,會建造船屋,讓大拼板舟有地方可以遮風避雨,延長壽命。
達悟的語言和文化是非常優質重要。要全心全力復振、傳承。
要學習達悟語,不要讓文化消失。希望有更多的小孩子和年輕人能說族語,傳承達悟文化。