o tao do pongso am, ya maveyvow a yasa ka mahatow a ya meyvahey do yamen a ka ili, sira mangahahap do karakoan no awa, ya maneysavat, ney makdeng na o panepanenlagan da do among no rayon, o tao do pongso am, meykakadai sira, amhakakow sira.
no kakwa pa am, teymakdeng o kadai ya do pongso, ta abo o mojis pa, ori o ipangdey da do awawan a manokos so kadai no tao do pongso.
o icicirawat no tao no manokos so kadai am, manma kehkahan o wakey, ka kozey so pakey na, kasleb rana sya, a manokos do kapitwan, no mangoma sira no kakwa am, teyhesa itetngehan sira o mangoma, abo o asa ka ili a malovot a mangoma.
sicyaikwa ya am, yamyan rana so ya kalwalovotan do ya hapan sya do pangangavangan, am ori o ya to da lovoci no yasa ka ili a ya mangoma.
no mangoma o asa ka ili am, kapitwan nojya kaowan o mangey da cibciban do omahen da, ka samsam da jya, ka tokos da rana sya do kaowan, o mamoong am, tey sengha no tao a vazey.
o icicirawat no tao do pongso am, ya tonazetazestes a yamavonas, ta da jiatenngi rana no kanakan kano malalavayo a tao a ipanci o ciriciring no tao. tana icicirawat no tao do pongso am, ya akman sang, ta da jiatenngi rana peyvazain, ta da sazapen rana o icicirawat no dehdeh, a ya meydehdehdeh.
o akman sang a ciriciring no tao kano icicirawat no tao am, jitavonasa, ta o ciricirng no tao kano icicirawat no tao am, ya teyapiya, ya teymakdeng. ori o ikowyat ta kamo a amvangon so ciricirng no tao kano icicirawat no tao do pongso.
雅美族是唯一海島民族,以捕魚為主,有飛魚祭等歲時祭儀,但也會種植小米、芋頭等作物。蘭嶼缺乏稻米,種小米是件大事,事前會先清除地瓜田,在kapitwan月份撒種小米。以前是家族性,現在成立社區發展協會,才集體砍草整地、撒種。族人會穿著傳統服裝一起去收割小米,盛況空前。男人會搗新的小米,初嚐小米。收穫節舉行搗小米活動。部落集體種植小米結束後,則把田地分配給部落的人種地瓜。
語言和文化逐漸消失,我們要全力復振、傳承。