kailisi ki beceng makala si makocingale lro ywata kibeceng ai ’asalisiyana singilawdro lrai wangata kibeceng, kai kini bece nga kadroi kalralrekete ’obaliyo twalisiya, lroi mobaliyongata wa celreta ki karingiyalraita ki karadrareta lro ikai ka bceng mocingse miya makanaele, ko nadroma yakainga ka kiya madradreseng lra mokolrodro ki’abala, sikai kibacebgta lra’ikaita omawma domolro angangade kobo lra wawata ’avay, lroi tokalrabecenga nenga amwata lalawa ’asalisi ’odaedae eea’e sa mwatiki sa beceng, sarakaiya ’asalisi lroi ’obaliyonga ki beceng aka’adrolo ki ai.

tokalralisiya nenga lro maka ki becenge makanaele, lrai irobo kai lra siya lratangadra ai twalraita lroiga tokalralisiya maiya, lroiga siko nadroma lro toka lralisiya aitaradramar, lra aladre totikiya ki kaelea idra kadroi modaane ka bazabaza twalisiya amani, lro alasa manema cekelre ki’asodalo ai kilroko kadroi maka davace davace ’akelralro tole’eng, odravaneta lro ikai ta baza lra kelrata mobaliyo lro kaita maka ki’aele ki kalralisiya kadro ’akane mita.

sa manema lroi dravace ngaso idra zananea lro kaiyana kalredra, ai alaso idra lramanema neso si davace malaliki mwalalawa, lro kalredranga kalralrekete siyoli mocekelre lro kaita ’iyainiya ai mwacata amiya, kotaka cekecekelre lro kaita kacacaem yakai kwadra wa ’acayta sa kadro ta’aca’acaza sa tamiya saomase. si lroi ’obaliywnga ki beceng lra wa mala getre idra wanelrini.

molralrakese sekete, lrai ’abekese lrai ’asali si ki lrabalriyoso sidra lrai ’asalisinga kai dadadaane, lro kalredraedra Ira ala idra bawaidra baceng sa bekelra si ’awa cogocogo si ’awa ’o’alrong, si lrai tilata makanaele wa kanengata sa bawa miya, lrai ’adolo nga ki aradonga, silobo sa atobava sa atwabaza kai lraswalralray lrai wa mobolra lingoingolro kai lravalalisene, aiwa kiyalabolro ki sabai lrai radongonga twabai ’asalisi lro amawng, si kalralreke tengata kwane si lro kaiyana ’amoiri katai kalralrekete motalrilra tadra, twalisiya ai kaivicita ka’ilray lro kai ’asalisi ki lrabalriyoso si davace tako mathotho siyoralre, mwalalawa ’asalisi ai kalralre ketengata malralrekete ngata motalrilratadra.

小米禁忌是很重要的。尤其是收割小米前要先從下方做祭拜，才能進去採小米。採收的小米不得帶回去，這是禁忌。回去前要先看穿的衣服或背藍是否有夾帶小米，因為以前曾發生可怕的經驗。

割好的小米通常會堆在山上，當小米要收割準備帶回家時，會先割一小塊去祭拜。

慶祝小米全部收割完時，全部落的主要幹部會開會商議何時舉辦小米祭，舉辦小米祭活動要一個月，封村時會縮小道路，避免外人進入，這是禁忌。

如果在外村的人回家後，沒有參加部落的小米祭，我們也不會給你吃。 

入倉前要先辦理馬拉松。在頭目的祖靈屋拜拜、跳舞。天亮時，他們會拿一點點新的小米，放鍋煮、品嚐新米。再把其他的小米脫穀放臼、摏米、釀酒用，完成後，就上山狩獵。青少年採假酸漿要用來做abai。到了晚上拜拜後，頭目報信號才吃。