ona’i aikinanai ’Oponoho, lo moanai ooma, opoanamao tota’onae to’arakimao ’i ’angato. mani alramao ’i aovo mani poa to’aaovo. dhona lo makatota’onaengamao opoidhe totaikikie ’apece ’okimao lo i’olaimao, mani poamao totapalongae. lo ikidha apoto to’akenemao pii’aa valrio to’akene totapalongae. lo ikaodhodha apoto, mani poamao pakatolro apoto cehecehe mani dholromao totaaha’ae.
la mani topatilaimao lronge’e. dhona’i aikinanai ’Oponoho, ka olekalekatekanai dhona ooma. dhona’i lomonai omoangamao lronge’e, mani poamao povecenge. lo malrakasemao movalrio, ma’adhaili, omikimao ooma i’olai. lo mataadhi’idha apoae vecenge, pahai, odholromao ma’apasopalrapalra. ’aadhaananga ’a makovekovelremao.
’ina’i taoaenganai ’ina tavale’eve’e, omi’aa lo lronge’enai ooma. taikienganai tavale’eve’e alakanai kioana ka lronge’e ’ina, omoanga ’i a’olalai ’iomoomoma mani pato’imae “moamita lronge’e” mia. mani oamao lronge’e a ’olalai, a’ivivai. odholronai iki ooma i’olai, ’okimao apa’ailriilri movalrio, ma’adhaili. lo ’ivecengenganai opi’aamao makovekovelre.
mani pato’iname atalialai pakisa “amolekalekatengamita ’ina takasaeni ooma” ianginame. mani poa lekalekate pakisa mani vaa’iname solate: “’iinai ’i oomanomi” mianginame pato’o, mani vaa’iname solate. mani lriho’onai “’ina’i oomali” miamao. o tatodhao lronge’e, madhaidhe ooma. o tatosi’i lronge’e, mani kasi’idhe oomadha. opi’anganai ana’i menenga.
lo lredhekenai talaace, opoana apoto vengevengevenge mani alra apoto poa dholridhalri mani poa dha’e. mani poa lredheke dhona’i talaace. dhona lo tovorongadha mani ’osangedha’a tolroho, olo moamao ’italaalaace mani araoangamao korokoro mani lolodhomao tapoamao apoto, korokoromao mani alramao talaace tomelre’e toloso. lo kipi’amao ana mani ’inikakamamai ceve’e ka odholrokamao ka korokoro poelre mapelrehe dhona’i talaace lroho.
在舊萬山開墾前的準備工作、農耕方式;以及遷村到新萬山的土地取得方式。