ona’i a’itovolroli ’i omoli: “amokoata ’i ’oponoho omaeni ’i ’alikiaeta ’ina’i ’oponoho mokavole?” omialrao ’itovolro. mani ia ’ina’i: “’alikimita ’i tateme opalrae” mani iiae. la lo ma’olilionai elreelreeli ’a “’alikimita vavangelae” omia dhoma, “’alikimita talingae” mia. la aangai tatopodhaolae, olriho’okali. la olo macelekereli ’a topodhaolae omialrao dhona’i omoli. “’alikimita tateme opalrae” omia o’i omoli. “topodhaolae” omialrao ’iidhemeli.

ona’i aikinanai ka’oponohae, “omikinomi tase’ese’ae koli’i” omiiname lo cengeleniname valravalrae. la topodhaolae: omikinai ’inicehae tase’ese’ae koli’i.

ona’i ’aamadhalae akadhaongadha ocao ’oponoho, okaodhonga taikiedha todha’ane. mani ’aela dhoma moa iki valrinae todha’ane. dhona’i valrinae ’a omiki talicovongaedha ’oponoho maatalomana. mani kavene dhona ’oponoho, ma’ete cekelae. la dhona ta’atedhanga mani dhaacenga ’oilri moa ka’oponohae. vilrilaenga mani kasi’inga ’oponoho.

mani akaaolrolainai olriho’okanai omiki valrinae dha’ane mia. ona’i apoangadha a’olalai ma’olovo mani a’anolropengaengadha ’olovo ’olrao, olo moanganai ’inga’ato’ato mani cengelenai dhona’i dha’ane ’i velrete mani lriho’onai kaikilidha ’ina valrio.

aikinai kavalriae, ’inikakamamainai lronge’e, poanai polravo vecenge, mani alia’anai pahai, lredheke mairange, tai, mani aliali’a lelepe, karidhange, makatamalie, ’inikakamamai kone. mani laponai ove’eke, ’inicacolonai, to’adhamadhamai. olo dhomanae, mani dhapelenai toka’aka’ange lroikiikisi mani alra o’i ka’ange to’adhamadhamai. mani alopo a’olalai, malra o’i alopae to’adhamadhamai. dhona ka olangaikanai ka to’onai, okaodhiname paiso.

to’atoloraenai dhona’i lo ki’italekenai, ki’ivecengenai ’oponoho, omoanai longalangai dhona ’isakainai. to’arakikanai ka paiso, akaodhiname paiso. dhona’i lo dhopelenai malra o’i ka’ange, mani oakaakamenai mani pilri o’i toalraalrai mani amecenai moa songao ’ivalrisinai vecenge. ’aadhaananga ’ina’i tongodhae, toladhekae opi’aanai moa longalangai mani kaavaa’iname moa longalaangai.

我們還在舊萬山時，當外村的人來到這裡，見到我們時就會說：「你們住在東邊。」這個說法是正確的，我們的確住在太陽昇起的正中央位置。

萬山人口逐漸增加，沒有足夠的地方蓋房子。所以有些人就搬到Valinae蓋房子。Valinae是在萬山的對岸。後來因為那個部落遭受到痢疾蔓延，幾乎全部的人死了。

小時候我們不知道Valinae曾經有人住過。直到有人在那裡燒墾，我們去撿木柴時，看見那裡有一些已經殘缺不全的房子，才知道原來那裡曾經有過部落。

我們在舊部落時自己耕種，播種小米、插秧，種植地瓜、芋頭還有甘豆、樹豆、玉米等。我們飼養豬，有時捕魚。不買任何東西，因為沒有貨幣。

當我們萬山農作物收成不好時，我們就到外村去交換貨品。如果我們有捕到魚，就選較大的帶去布農族部落換取小米。甚至是多納、茂林這兩個部落我們也會去那裡買賣。