ro kitolralra ke ta kito sawalray ’asini lolraiy mita mala, ’elraelraela idra ta ’iya’iya sa lra swalralray, kai lra totomo lra tatami ’waelraelra mata, dwaedare’e idra sarakaikaiya sa lra swalralray to boo lailaylri, kwakwang to vangolro to vakavaka, lro to’alata momawma lra ilroko mita ’elraelra idra ta tokotokola idra azazam, si lro ’aro kadraw ngata lra ilro ko mita mobolra,’elraelra idra tatokotokola sa golragolray, ’acelre mita idra ta’odala idra dalane idra manemana ka ’wa dalane, si arakai sa miya kakwa idra tokolo, lro akece arakai ta idra tikiya idra tokolo, lro kadraw ababoi akisisi arakaita idra madraw tokolo, lra takolo acecelre mita. si lro taisadraneta tata kesikesiya lrawata moro tokolo, lro ’anata ’ocekese lra’akaneta ki lra retesa neta ’akiso’ili.
siko nadroma matiya korota kadrwa ka tawri ’aisiswa, katha ka amobolrana kiraceve lro anisiyo lra davace ta to’ala ki tokoi si lrangai, lra kaita kibaisa ’aiso ki maro drawdrang, lroi ywata idra tadaylra davaceta lro sinci liyo lro maka tokodralri, mwa isolrai alanga idra a ooda neta si, lra kainganai ta idra zana oodo ani lalalrang si kelra maladalo mwa lrwangai.
si lro kelra idra taisasadra kawlray ki tatakesikesiya, lra davace ta to’ala isolrai maka ’iyalre ki ovay, si kota ka lra vavalrake kata thingalre swari lra sicenge cengeta idra aki yangatwa domolro, satwa’oza neta lro amawng lra aga ta twa iro’a. lro mo baliyo ngta lro ikai ka ’akiya’adtro’atro, lrawata to’ala ki ’atro, lro kalra tokonoza amwata ki tokonoy, si lro wata idra tadailra amwata isolrai toro si ikai dra, bolrokoy si ’akaredam lra kelrata ilroko idra ma redam.
si kai yasanenga kadrwanga ka ’alala nga ki lra ravece, odrava lro alro’ota kadrwa nga ka wa lrangalrangai, ki siya thathakathakai ki lra lanici lra kadro walro’onga. si kai yasanenga makalanga ka taw belebelesa si kai maro lravavalrake lra davace nga mokoba ikai nga cekecekecekelre katharithariri nga.
如果是男生,從小就教導男孩子要做的事情,製造一些要用的用具:弓、箭、槍、陀螺、踩高蹺。上山時會教導如何放陷阱抓鳥、打獵、抓放陷阱野生動物、學習看動物腳印。什麼腳印就用什麼獵具,若是山羌就用比較小的陷阱,若是山豬、山羊,就用比較大的陷阱。遇到休假日,我們會上山去看陷阱,若有獵到動物,我們會分享給親戚們吃。
過去,我們會去上山採植物,若遇到星期日會去看夾子有沒有東西,若有就可以賣東西,就會有零用錢。如果要去比較遠的地方,星期六就會在獵寮那過夜,我們背獵物去賣。
遇到長一點的假期,會過幾夜,那我們這些小孩子,會幫忙收集木柴,用來煮飯、菜,回家時,會採一些可以賣的東西。如:採愛玉,愛玉要加工削皮曬乾,我們就可以帶回家。
現在,我們不再上山採這些東西(植物),現在沒有人打獵,有其他賺錢的方法,年輕人會到工廠去工作生活。