Qabasang a, kazizingva ka bunun pababazbaz, minhaizin a pipikou, minsumain a takuta, sin soci a haiphaipin ti kinuz tu amin minsuma.

Maaq aingkuna aza’aza amin tu zingva, musqa tu nitu mamaszang tu zingvza.

Maaq a zingva a pakahaan paklis mankilingkiling, a maqtuin a bunun pababazbaz.

Maaq a Pipikoua lusqa manpipi tu’i’i’ia a, nitu maqtu pababazbaz.

Maaq a Takutaa, uka a paklis, makusia zingki-tinpaq masatu qalinga, tudipin a bunun maqtu pababazbaz.

Laupakadau a, haizin a tupaun tu soci ikmama’aiun mita ihaan daqdaqqanin. Uka’an i paklis, sia zingki-tinpaq a tunadaan i qalinga mapudaan. Nitu kaupa sinbabazbaz qalinga a maqtu satuun istaa, maqtu min’uni papatasan, ispasisasing, isiza ki sinbabazbaz tu qalinga; maqtu aipa pakahaan uaivai tan’a sintusasaus i bunun, saduu ki inga; maqtu masatu siin madainpus i sui, min’uni babalivan mababaliv i sikaupa tu qaimangsut. anatupa ihaan duma vaivivavi dalaq, maaq i pulanbuun i tinnau a, tutuza dau tu masihal daingaz ikma’aiun.

Laupakadau bunun panatatas’anin amin i soci, makusiain amin soci pababazbaz; ilumaq, inata, mudadaan, mal’u’uu, tunlaihlaih, unting laihlaih, maaq amin bununa makansauqdung amin mapupuu qaitmal i soci. Maaq i itmantukun miliskin a, maaq ata laupakadau a basunin amin i soci tu babaas. Aupa ki niin ata pababazbaz, sin mita soci ka babazbazan, sin ta amin sisdangun mita miqumis.

Haiza dau ka kapisingan ikma’ia ki soci tun. Kaupin soci ka palkakadaan, panpungulin tu haizang duma nakuzkuzaun; sutdu a bunun ihaan qaitmal i qaqaitmalan, asniin miliskin duma tu iniliskinan; haiza a saduu ki mapapaulang bunun tu sinkuzakuza, ula’an a bunun i mapapaulang tu sinkuzakuza; haiza ka pakahaan soci pakikiav, kakikiam ihaan bunun; haiz ka tamakasu bunun, tis’uni ka bunun latuza ki sinpalhaqu qalinga a, tishaquin ihaan palalasmuav bunun ta.  

Paqpun asa ata mananulu ikma’ia ki soci. Sia namaqtu is’insihal mita miqumis tu qalinga siin qaningu a saduan, min’ia ki namaqtu isius mita makitvaivi tu qansiap a tan’aun.

從前人們使用電話傳話，後來有嗶嗶扣、大哥大出現，最後才是手機出現。

這些都是電話，只是類型不一樣。

電話是通過鐵線響鈴，人們才可以彼此說話。

嗶嗶扣只是發出「嗶嗶嗶」的聲音，不能用來說話。

大哥大是無線的，使用電子波束傳送聲音，人們才能彼此說話。

現在有了手機，我們每日都能用。不只是能夠傳達聲音，還可以成為筆記本、照相機、錄音機；可以聽別人唱歌、觀賞影片；可以匯款、存款、買賣商品，還能與電腦連結，真是好處多多。

當代人都用手機彼此對話，在家裡、在外面、走路等，每個人都低頭用手機。仔細地想，我們已經中了手機的毒。因為我們不再說話了，我們以手機為說話的對象，靠著手機過生活。

使用手機有危險性。人們沉溺於手機，不想再思考其他事情；有人染上色情慾望；有人用手機賭博；有人相信那些設陷的言語，因而被詐騙。因此，我們要小心使用手機。觀看有利於我們的影片，選擇能增長我們知識的畫面。