ita ccquliq na tayal ga, kkhuniq na rrgyax sqyanux ita, skahul ta qqnxan roq ki ryax na cinbwanan, lmamu bway, tmubux, miyup rgyax musa qmalup, musa lmamu kk’man, pisang nqa sina, yahux, yahux calay, mala, kbakit pori qwani sramat ro alan ayang, qabax qani ga, giwan rramat ccquliq na tayal.
ita tayal ga, scimu ta uyi ayang na kk’man, pisang nqa maqaw, tana, tluy bqci ga pkaniq llaqi, sskwan na ggiri qsya, qcahuy bqni blhuy alan pga na kknerin, gamil qwani kblayun qqaya na cinninan, wayay na kgis alan cinun lukus, khuniq qalux sccu boyax mrusa… qabax qani ga, giwan snku qutux nanak na pinqbaqan tunux tayal.
maki kinnalay naha minnanak qqaya pcisan llaqi cyunga, pisang nqa qoyax ki lkus skbalay nha tepu, s’agan nha bswaw ro qcahuy bqni na khuniq boliq, galan nha lokah m’bu baliq nya, shap naha bway khuniq ki bqci kmit, ima mstun kinbalay ini psqit pilax pspung, magan gamil k’man na kibik ki lbak lmiquy msqun miyup mtlubux, memaw si pi… pi… hngiyang mlawa, qabax qqaya pzi’un na llaqi ttayal cyunga ga, lungun ro pqasun calay.
maki uyi pinqbaqan bnheci ta cyunga alan naha iyu kk’man, k’man llaya ga pkblaq llamu kinmxan, pisang nqa mngihuy ki mxan hwinuk, mxan hbu, qilis cinnakuy, kitan qa tangux yahux ru yahux thkun ayang, thuyay pbasaw sqwawan, magan qilis uyi ga, tangux lmiquy ini ga qesux squnun tmmaq, s’umuk sqa qilis lga, ini htux ramu nya la.
ita tayal hiya ga, qabax kkhuniq ki kk’man qani ga, spglux naha nniqun, plkusun, kki’an, mtiyaw, mcisan, pphgup, nanu qabax kinbleqan nya qani ga, nyan thuyay skblaq qabax llaqi na kinbahan, blequn psbaq ro mlahang, thuyay ’mubuy, ini cbalay bahiy mungi qabax snbil pinsbaq na binheci ta.
kinbaqan kkhoniq ki k’man qa Tayal ani, si sey maha qani ga kinbaqan bnheci na Tayal calay. qani ga yaw na qnxan ta, qnyatay ta psbaq laqi kinbahan ta, siga pinbuyan ta calay yaw qani, bleqaw ta sbaq lhga, psnonay ta maki pktayux royiq na Tayal qabax llaqi ta. musa naha qbaqun kkhoniq ki k’man ga maki p’aray yaw ita Tayal. hiya ga musa prkyas yaw na pphgupan ro iyu yunga nya ryax.
森林是族人賴以維生的資源。昭和草、苦苣菜、刺莧、龍葵、山蘇,或取黃藤心煮湯或炒食,是部落的傳統飲食。山胡椒果實、食茱萸嫩葉可做香料。冇骨消可治腰酸背痛、下腹脹痛、撞傷;小白花鬼針草全株煮水洗浴,可治皮膚病;龍葵、黃鵪菜、苦苣菜嫩葉煮湯做解酒湯;澤蘭或九芎嫩葉打碎,敷傷口可以止血。
民族植物有效運用在食衣住行、育樂及醫藥重要資源。民族植物和泰雅人的關係,豐富的生命故事,更是人類醫藥發展的寶庫。