朗聲四起

1986 hngkawas phiyug smmalu “ Saan rmigaw qmita truku Klwaan ” wada dha gleekun ka dxgal ta dgiyaq da, duri ni ini sruwa powsa tmsamat tnan, kika sksaang ta balay kana ka Truku. saw nii 2016 hngkawas babaw pncingan Kiristu 8 idas 1 jiyax bgurah Qpahan Klwaan sayang, wada muda “ pgkla psbrinah kana Seejiq Tnpusu ”, pklug ta saw nii jiyax hbaraw balay seejiq ka ga tmaga hnang rrngaw ta, “ biyax kklawa tmsamt ” o nSeejiq Tnpusu kana, pseupuaw ta ka lnglungan ta, asi pdduuy baga ta nanak biyax kklawa tmsamat, plwanaw ka kana seejiq miyah mjiras Qpahan Klwaan, saw nii mseupu bi kika mha niqan ngalun ta.

Ida niqan gaya hnici rudan ta paah sexual ka tmsamat nniqan dha ska dgiyaq hiya, asi ta ka musa tmsamat, kika niqan uqun ta hiyi samat ka sapah uri, ana sayang ini pstuq ka gaya nii. Huya ta ksun lmnglung da, paah shkawas brah psmiyan Mgay Bari o musa ta tmsamat, ida ta ngalun ka kari quri tmsamt saw nii, pgklaun ta ka Qpahan Klwaan uri ni ssparu dha qmita Quri kkmalu Truku o kmbyaxani ta muda pssli kngkingal alang pgklai ta balay ka dhiya. Ida niqan gaya ta tmsamat paah sbiyaw msa ka rudan ta, mha ta rmngaw “ Sapah phyugan gaya ” pgkla lnglungan ta quri “ knkla kndsan tmsamat ” ni “ prngagan pnspuan lnglungan alang biyax kklawa tmsamat ”. Kmbiyax kana lnglungan ta, manu ka ddaun ta qmeepah o mha hbaraw bi damdayaw uri.

Paah prajing ka pnslian o kmbiyax ta nanak, skingal bi kana lnglungan ta, musa ta tmsamat o manu ka pusu na hug? ida niqan pusu na ka sbiyaw, aji wana musa tmsamat ka Truku, niqan nanak pusu quri gaya kndsan Truku uri. quri tmsamat nii ga saw manu ka balay bi pusu na o lnglungi ta bi kana ha. nii o pusu bi knkla kndsan Truku.

Brah na 300, 400 hngkawas pusu rudan Truku thjil miyah mkreurus tpusu mniq dgiyaq Paru, yayung Mtudu, yayung Mglu, yayung Towsay, miyah ka Nihung paah 1914 bitaq 1937 hngkawas pskiixan dha pthjil breenux paah nniqan pusu rudan dgiyaq, kiya ka kiya ni ini htur musa dgiyaq tmsamat grunang hnici rudan ka mrata Nihung, saw nii o pusu bi knkla kndsan hnici rudan Truku msa, manu saw kiya ka sknbiyax ta bi mjiras mlawa “ Bqani nami haya ka biyax kklawa tmsamat. ”

1986年建立太魯閣國家公園，開始禁止狩獵。狩獵權是屬於原住民的權利，自救會號召原住民向政府喊話，並取得共識。狩獵是以前的規範，我們在山上以狩獵為主，家裡才有食物可吃，不應禁止這項習俗，希望政府知道我們很重視狩獵權。我們用行動來表示狩獵有文化意涵，對原住民的意義是永續傳承。

以前的祖先散居在立霧溪、木瓜溪、道賽溪一代。直至1937被迫遷至平原，原本沒有禁止族人至獵場狩獵，後因國家公園成立後就禁止至獵場狩獵。