108 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【郡群布農語】 高中學生組 編號 6 號
Bunun

Masa habasang, Bunun hai takisia uhaivas vali tu bukzav, cis’uni kan’asangun mas vaivi siduh, musasu kilim mas bahlu tu nakahuman sinmas hanupan, at tauluslushu mai’aupa sia ludun. Itu Bunun katdan hai, malvavaz sia mishang ludun, mamantuk tu takisdaza siduh. Us’upa sia dusatusaba painsanan tu tanangaus, Bunun hai kitngab maisnasia Nantu taulushu, Takbanuaz mas Takivatan hai mai’aupasia Kalingku, Isbukun hai tunlansan mishang ludun mai’aupasia maklangan tu Takau mas Taitu tu ludun. Mais kanasia taulushutan sadu, i’sia tastu Tai’uan iskaupakaupa tu siduh, mastan istamasazan mulushulushu hai siamas Bunun.

Bunun hai mainum tu siduh: Takituduh, Takibakha, Takivatan, Takbanuaz, Isbukun mas silansanunin vaivi siduh tu Takibulan. Masa habasang, Bunun hai tasatasa tu siduh min tastu asang, tukasisia hai mal-ampuk kalumah. Mais aiza vaivi siduh anis ni tu tukasisia tu Bunun siduh kan-asang hai, nautu ka inbasun.

Bunun tu a’sang, aiza tu tatau paliskadan. Tasa hai madaingaz, kata bunun sau laupaku hai maldauk tu liska madaingaz, asa maikingna tu samashing mas madadaingaz. dusa hai is’amaminan, mais mindahpa anis aiza ni tu hai’iapun hai kilim mapasumsum. Tau hai lavian. Mais namapakavas hai sima mamangan at maitaisah hai saicia lansanan, mais nahanup hai maupacia amin maza maitaisah hai min’uni lavian.

Bunun mais namunghuma anis hanup hai, kanasia ismut mas lukis tu tail-ian sinmas buan tu minvaivi sadu tu adu namahtu kuzakuza. Maszang mas kalipuah bunuaz hai, mahtuin minang maduh; mais mangava buan hai, madadu mapusbai ivutaz mas malabut ismut, mais matauntaun buan hai madadu kamaduh anis lus-an. Matauntaun tu buan hai pailis-uni namalisvala sinmas min-aiza maduh mangava tu buan hai pailis-uni asa tu mapusbai mas nais-inkuang. Itu Bunun patutu-iun hai aiza tu maitau: tasa hai tultul, dusa hai hunghung, tau hai latuk.

Katsia Tai-uancin tu Incumin, ngaus sahalan mas tastu dalahcin hai siamas Bunun. Aupa i-sia 1952 painsanan, Lipun tu Hiculungcu masa i-sia malka huzas tu tastu muampuk, mapata-aza mas itu Bunun tu Pasibutbut, masa tai-aza hai cinghuza daingaz. Aupa tastu dalahcin hai inukang maupacia sinkahuzas masmuav tu makitvaivi masling. Asa kata Bunun tu maikikingna tu malhahai’iap saicin.

108 年全國語文競賽原住民族語朗讀 【郡群布農語】 高中學生組 編號 6 號
布農族

早期外族侵略,被迫尋找新的耕地與獵場,不斷往山區遷徙。400年前,布農族由南投遷徙至花東及高雄山區。就遷移而言,原住民當中,移動最大的是布農族。

布農族分為六個社群:卓社群、卡社、丹社、巒社群、郡社群,和已被同化的蘭社群。從前,以氏族為聚落,再漸漸擴大到社群。

布農族部落裡,有三位領導人物:第一位是氏族長老,第二是巫師,第三位是統帥。

布農族對於農事或狩獵,依植物的生長與月亮的變化來決定是否可以做事。月亮的圓滿象徵人生的平安和小米的豐收,以月缺來表示要去除不好的事物。

布農族樂器有杵音、口簧琴、弓琴。最先被國際知曉的是布農族。在日本的國際音樂會發表布農族的「祈禱小米豐收歌」,因為全世界未曾聽過如此特別的唱法。

文章資訊
文章年度
108
文章編號
6
文章組別
高中
文章語別
郡群布農語
族語標題
Bunun
漢語標題
布農族
文章作者
顏明仁、顏立恩
漢語摘要