’una tacini nanmarua mucimʉrʉ putukikio. tantaniara mukusa tantanau teekaru. makasua cucuru kipatʉsʉ putukikio. ’esi cu tarasangai cau cucumeni. nakai ’esi pa tantanau nguain kipatʉsʉ teekaru. noo ka’anʉ pa mapitʉ’ʉ ka’anʉ nguain tarasangai. pacʉpʉngʉ kipatʉsʉ kia nanmarua pa masini. tia ’una ucani taniara musucʉkʉna. nakai niivatu cu nguain mana’ʉ vangata vuanʉ, koo kamʉcʉ makaan savai na ’inia kakana’ua. miseni paira nguani tarasangai, ka’anʉ ku tarasangai. ka’anʉ tavara’ʉ savai nguani?

mamumʉkʉ nanmarua iisua! vanai kara ka’anʉ pa ku tamu’iarʉ? pacʉpʉngʉ! tia ku mastaan kipatʉsʉ nura. makasua maca’ivi urucin taniara. cumacʉ’ʉra tinikarua in, koo ara’itumuru. mastaan cu maamia makangʉcʉ. meesua, ’una tacini kakana’ua. pokari ’inia tia ’apatupuru mima nangira. pacʉpʉngʉ nanmarua, makangʉcʉ pa tinikarua maku karu. ’akia pa takananga tarasangai. masitatia kari marivari, sosomanpe kasua! ’akia pa takananga maku.

sumingiacʉ maacaca marangʉ iisua. vʉrʉvʉrʉʉn kee navungu makasi, naturuana tati’ingi! ka’anʉ tarasangai teekaru, koo ’uma’a’a numanʉ.

makasia ’inmaamia ’iintasʉ. tia ’una ucani taniara

muruvuarʉ matipuri!

makananu kasu? ’akuni roimi. noo tiain ’una vʉra, ka’anʉ

’inmaamia tia maripipiningi ’iintasʉ.

tanamaan moonangʉ pacʉpʉngʉ. noo me’icunu cʉpʉngʉ ia, aratʉkʉnʉ pa ’arivatʉ. manasʉ tia aramanʉng putukikioa. takacicini maacaca pamanʉngʉ cʉpʉngʉ. tarasangai pa ti’ingi. ’apu’iarʉ pacʉpʉngʉ, tia makananu sua mamanʉng tapaicaa, mamanʉng siarupaca. mamanʉng siputukio. putukikio ka’anʉ ’inmaamia ’urupaca ’iintasʉ, tia ’urupaca kavangvang navungu mataa cʉpʉngʉ. ’una pa, mamanʉng tumatimana tangria tamna kari. nukai ’aparuranʉ mataa cau cucumeni. para’una vʉra sua makasua putukikio.

有個人在山上工作，每天到森林裡砍木材，別人休息時，他仍在努力砍材，希望趁年輕多拼一些。可是他不曾贏過那些老前輩，明明前輩在休息，為什麼還會輸他們？

他決定明天要更賣力；結果兩天過去了，所砍的木材比前幾天還少。有個前輩叫年輕人過去泡茶。年輕人心想哪來的時間休息？便說還沒有時間。

前輩說：「一直砍材不磨刀，總有一天會放棄。」

原來前輩利用休息時一邊磨刀，難怪很快就能夠把樹砍倒。前輩說：「年輕人要努力！但是要記得用腦袋工作！」別忘記你要的是效率，而不是只有出力。