朗聲四起

’esi na tiimcara marʉngʉcai cimʉrʉ. ’una ucani mapunarʉ tantanau. ’utumʉkʉnʉ ’inia ’itumuru ngʉkau. ngʉkau iisua noo ’akia cu ravu, kumakʉnʉ cu na karu macu’u. noo meecu’u cu ia, mima cu na cimʉrʉ tʉsʉkʉ canumu. nikʉmʉnʉ cu! nimima cu! moon cu ’inia sumasima’ʉ musuvʉrʉvʉrʉsai. cucuru mamumuarʉ!

’una ucani taniara. surumu ucani tatia cumai musikarʉ na tantanau iisua. ’apaica nguain tamna tatia ’iintasʉ, tarupu ’anuka mataa navicu’u cʉpʉngʉ. rʉkʉpʉn kee kavangvang tantanau. maripipiningi horecu. kumakiri ngʉkau tamna sipungaringari. marisuacʉ ngʉkau tamna nupasʉ. ’apaica horecu iisua, tia moovua ’inia ngʉkau kʉnʉa. tia ’apacangarʉ ’inia sua ngʉkau. paira masiaka, marivura’ʉ! ’una ngʉkau aririasʉn kee rumiu’u kumʉnʉ. ’una ngʉkau natia manguru! niatisa’ʉ kee rumarʉkʉpʉ. ’akia cu makai miana macangcangarʉ taniara.

koo miaranau. ucani nanmarua ngʉkau ka’anʉ cu tavara’ʉ sumasupini. pananai tia cu sumasanai. musakau tumatuturu kʉkʉnang makasi, “tia kita sumasanai! pacʉpʉngaa taniara miana. ka’anʉ kita tavara’ʉ tantaniara pakasiʉn. ’akia ramangʉ manguru.

’inmaamia sumasanai! noo si’icʉpʉ cu cumai ia, mara kita cinicurua to’umangʉ, cumacakʉpʉ na vʉcʉkʉ in. tia musukʉmʉ nguain mangaringari. manasʉ ’una kita tia musuvakʉrʉ, nakai tia musucara’ʉ cumai mamacai cu. sua kʉkʉnang mita cucumeni ia, tia cu ’una  mamanʉng taniara cumacʉvʉrʉ.”

nanmarua ngʉkau iisua ka’anʉ tarasangai tumatuturu cʉpʉngʉ in. takutavara’ʉ cu na tantanau kavangvang ngʉkau. ’una cu marangʉ ngʉkau makasi, “cucuru muru’inasʉ ti’ingi cumacʉvʉrʉ. nakai noo mangucunu kita tumatimana kari, mama’ari pa makaasua taniara. tatia mataa mintasʉ sua cumai. noo sumasanai kita, tia kara kita makai ’iciuru matu’usu na vatu. naturu sua makaasua! ka’anʉ tavara’ʉ nanmarua mita ’apitarʉ nguain tamna kari. ucaniava noo arasurutu cu cumai, tia kita ’apitarʉ.” makasua cu nguani mu’uru’uru matisa’ʉ nanmarua ngʉkau iisua. umʉnʉn nguani tumatacucu na cumai. tumatuturu pa na cumai, neneni kari in.

arakuracʉ cumai! piapaicaiʉn kee kavangvang ngʉkau. niara’akia cu na tantanau. na kakangca ’una ucani tapinange, cini’ʉra kee kavangvang cara nipaicaa iisua. cucuru ’akia ti’ingi ’iintasʉ ngʉkau! makaasia marʉkurapʉ na mamane. cumacuru’u ku ’inia. ka’anʉ ku miacarai nguani. 

森林裡住著一群猴子。有一天，一頭大熊憑著蠻力和爪牙控制了整座森林。熊訂定法律，限制猴群的行動和剝奪財物。猴群必須提供食物、供熊娛樂、任熊打罵又被熊吃掉。

一隻年輕的猴子想要反抗。他說：「我們要永遠當奴隸嗎？可趁熊睡覺時拿竹子戳肚皮，我們也可能受傷。熊死了，剩下的同胞就可過好日子。」 

老猴子說：「我們生活是比較苦，但只要聽話也過得下去。無謂的反抗是雞蛋碰石頭，若年輕一輩被煽動，激怒了熊，我們就糟糕了。」於是把年輕的猴子綁起來交給熊。

熊非常的生氣！就把猴子全部殺光光了，森林裡的猴子消失了。空中上有一隻鳥，對這一切過程牠全部看到了，心想，這群猴子真是連一點勇氣都沒有，那樣的動物消失了，我看不起牠們！我也不同情牠們！